Ֆիդել Կաստրոյի մահով ավարտին մոտեցավ խարիզմատիկ բռնապետերի դարաշրջանը: Եկել է վհատ հրեշների ժամանակը: Այս մասին «Եժեդնևնի ժուռնալ»-ում գրում է Ալեքսանդր Ռիկլինը՝ փորձելով բացատրել, թե ինչով է պայմանավորված ռուս մարդու և Վլադիմիր Պուտինի ափսոսանքն ու սուգը:
Ռուսական իսթեբլիշմենթի ու կերակրվող մամուլի արձագանքը Ֆիդել Կաստրոյի մահվանը պայմանավորվեց նախագահ Պուտինի խոսքով, որը նա անհրաժեշտ համարեց հնչեցնել այդ տխուր դեպքի առիթով. «Նրա ու կողմնակիցների կողմից կառուցված ազատ և անկախ Կուբան դարձավ միջազգային հանրության ազդեցիկ անդամ և շատ երկրների ու ժողովուրդների համար ոգեշնչման օրինակ»: Այս խոսքերում ամենացնցողը թերևս հետևյալն է. Պուտինը հիանալի գիտի, որ Ռուսաստանում մարդկանց մեծ մասն իրեն հաշիվ է տալիս առ այն, որ Կուբան «անկախ» չի եղել Կաստրոյի երկարամյա կառավարման տարիներին, «Միջազգային հանրության» շրջանում որևէ երևելի առաձնահատկություններով օժտված չի եղել, և, իհարկե, չկան երկրներ ու ժողովուրդներ, նույնիսկ Հյուիսային Կորեան, որի համար Կուբան «օրինակ ծառայի»:
Բայց Պուտինը նաև ուրիշ բան է հասկանում. Կաստրոն այսօր աշխարհում ամենահայտնի հակաամերիկյան տրամադրությունների տեր մարդն է: Տասնամյակներ շարունակ, ոչ ավել ոչ պակաս, ամերիկյան նահանգներից մեկի ուղիղ տեսադաշտում մի ռեժիմ կա, որը խիստ ընդդիմադիր է ԱՄՆ-ին, իսկ ԱՄՆ-ն էլ իր հերթին՝ որպես ամենակարող գերտերություն, որն հավակնում է գլոբալ օրակարգը սահմանողի դերին, ոչինչ չի կարող անել այդ ռեժիմի հետ:
Մեկ այլ կարևոր պատճառ էլ կա, թե ինչու Կուբայի բռնապետի անունը արդի ռուսական իմպերիալիստների սրտերում տխրության ու նոստալգիկ կարոտի զգացումներ է առաջացնում: Կուբան դարձել է հակաամերիկյան գործակցության ամենավառ ու ուղիղ օրինակը: Քանի որ բոլորին էլ հասկանալի է՝ առանց ԽՍՀՄ աջակցության, որևէ հաղթանակների ժամանակաշրջանի մասին, որի ընթացքում մենք կուբացի եղբայրների հետ այդ պինդոսների «մայրը լացացրեցինք», խոսք անգամ լինել չի կարող:
Եվ, բնականաբար, Պուտինը նախանձում է խորհրդային կոմունիստ առաջնորդներին, ովքեր Ֆիդելի կամ Չե Գևարայի նման խարիզմատիկ գործընկերներ ունեին: Իսկ ո՞վ ունի Պուտինը: Վհատ Ասադը՞, ով քիմիական զենքով թունավորում է իր իսկ քաղաքացիներին և ում շուտով հակառակորդները գահընկեց կանեն: Կամ թեկուզ վերցնենք ռուսական իշխանությունների այն արևմտյան ծախված ընկերներին: Ի՞նչ վսեմություն ու ռոմանտիզմ կարելի է օրինակ տեսնել Շրյոդերի կամ Բեռլուսկոնիի մեջ: Շահամոլ, անսկզբունք, ցինիկ տեսակներ… ուրիշ բան հեղափոխությանը նվիրված բոցավառ սև աչքերով լատինոսներ, մորուքով երկար գլխարկներով և բերանի մի հատվածում անփոփոխ սիգարով: Նույնիսկ Կալաշնիկով հրացանը նրանց ձեռքին ռոմանտիկ շղարշի տեսք էր ստանում: Այս կերպարում ամեն ինչ հաճելի է թվում ռուս մարդուն՝ յուրաքանչյուր մանրուք հայրենական քաղքենիների հոգին թովեցնող է:
Պակաս կարևոր դեր չի խաղացել նաև այն միջավայրը, որում զարգանում էր այդ հեղափոխական զավեշտախաղը. Արմավենիներ, լողափեր, ռոմ, շագանակագույն տիկնայք, ովքեր ականատեսների վկայությամբ, միշտ սեքս են ուզում: Եվ մշտական տաքություն ու ոչ մի հատիկ ռուսական կեղտոտ ձյուն՝ «հանուն այս ամենի կարելի է ամեն ինչ էլ զոհաբերել»: Օրինակ՝ դուրս գրել 32 մլրդ դոլարի պարտքը, ինչպես ոչ վաղ անցյալում արեց Պուտինը: Իսկ այն, որ տասնամյակներ շարունակ Կուբայի ժողովուրդը խարխափում է հրեշավոր աղքատության ճիրաններում, մեր ի՞նչ գործն է, հավանաբար դա նաև հորինվածք է, մտածված լիբերալների կողմից, որպեսզի արատավորեն Ռուսաստանի ընկերներին…
Այդ պատճառով էլ մեր երկրում մարդիկ ամենայն անկեղծությամ սգում են Ֆիդել Կաստրոյի համար: Պուտինն էլ է սգում, քանի որ խարիզմատիկ բռնապետերի դարաշրջանը մոտեցավ ավարտին: Եկել է վհատ հրեշների ժամանակը: