Քաղաքական աղետ

Spiegel պարբերականը հրապարակել է լրագրող, սյունակագիր Ռոլանդ Նելլեսի հոդվածը, որտեղ հեղինակն իր խիստ մտահոգությունն է հայտնել ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի տարած հաղթանակի վերաբերյալ: Դատելով գերմանական մամուլի բազմաթիվ հարապարակումներից` նրա կարծիքը կիսում են շատերը:

«ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի հաղթանակով աշխարհը մտնում է անկայունության փուլ: Որպեսզի Թրամփն իրականացնի իր նախընտրական խոստումները, նա գործընկերների կարիք ունի, սակայն չկա որևէ նախանշան, որ նորընտիր նախագահը հետաքրքրված է կառուցողական լուծումներ գտնելու հարցում:

Դա իսկապես տեղի ունեցավ: Նա դա արեց: Դոնալդ Թրամփն ապացուցեց, որ բոլոր փորձագետները սխալվում են: Բոլոր կանխատեսումները, թե նա չի կարող դառնալ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ, մնացին անհեթեթության ժանրում: Մարդը, ով վիրավորում է օտարերկրացիներին, կանանց և սահմանափակ կարողություններով մարդկանց, ով ատելություն է քարոզում և թիրախավորում է Ամերիկայի առավել կարևոր գործընկերներին, կառավարելու է աշխարհի ամենահզոր երկիրը: Դա քաղաքական աղետ է:

Բիրտ պոպուլիզմը հաղթեց դրամաբանությանը: Թրամփի հաջողությունը ցնցում է բոլոր նրանց համար, ովքեր հույսը դրել էին ամերիկացի ընտրողների իմաստության վրա: Անշարժ գույքի մագնատը ամերիկացիներին խոստանում էր արմատական քաղաքական բեկում, և մեծամասնությունը գնաց նրա հետևից: Ամերիկացի ընտրողներն ընտրություն կատարեցին փոփոխությունների օգտին, չնայած` ոչ ոք չգիտի, թե ինչ տեսք կունենան այդ փոփոխությունները: Թրամփի կողմից նախընտրական քարոզարշավի ժամանակ կատարված իսլամաֆոբ, ազգայնական, ատելություն քարոզող հայտարարությունները խոսում են միայն մեկ բանի մասին` այդ ամենը լավ չի ավարտվի:

Թրամփը  միավորներ հավաքեց այսպես կոչված` քաղաքական իսթեբլիշմենթի և մեդիայի դեմ ատելությամբ լեցուն լոզունգների միջոցով: Նա հաղթանակ տարավ սպիտակամորթ միջին խավի հաշվին, որը պառակտվել էր գլոբալիզացիայի հետևանքով: Նրա քարոզարշավի նշանաբանն էր` «Ես միայնակ կարող եմ անել դա»: Դա մի մեծամիտ արտահայտություն է և դատարկ խոստում: Պարզ է, որ Թրամփը միայնակ չի կարողանա լուծել այն խնդիրները, որոնց բախվել է Ամերիկան և ամբողջ աշխարհը: Նրանք, ովքեր հավատում են այդ խոստումներին, հենց իրենք մեղավորներ կլինեն:

Աշխարհը կմտնի նոր շրջափուլ

Նախագահը, որն ուզում է իր երկրի քաղաքացիների կյանքը դարձնել առավել լավը և առավել ապահով, պետք է հաշտություն և երկխոսություն գտնի այլ երկրների և մշակույթների հետ: Նա գործընկերների կարիք ունի: Դրանցից ոչ մեկը, կարծես, չի հետաքրքրում Թրամփին: Թրամփը կործանիչ է, պառակտիչ: Նրա կենսագրության և քարոզարշավի հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ նրան չի հետաքրքրում կառուցողական երկխոսությունը, նա հաշտություն չի փնտրում, նա միայն փորձում է մյուսների վզին փաթաթել իր և իր կողմնակիցներ եսասիրական և եսակենտրոն ազգայնական հետաքրքրությունները:

Աշխարհին և Ամերիկային այժմ սպառնում է անկայունության վտանգավոր փուլ. Դոնալդ Թրամփը ցանկանում է Ամերիկային կրկին «զորեղ» դարձնել: Եթե հավատանք նրա հայտարարություններին` նա գործելու է անգթորեն. նա ցանկանում է երկրից դուրս անել 11 մլն միգրանտներին, վերանայել բոլոր հիմնական առևտրային գործընկերների հետ գործող պայմանագրերը, ինչպես նաև` ստիպել այնպիսի երկրներին, ինչպիսին է Գերմանիան, վճարել ԱՄՆ-ի կողմից տրամադրվող ռազմական աջակցության դիմաց: Դա կբերի լուրջ հակամարտությունների սրման, կհանգեցնի նոր ճգնաժամերի:

Այժմ ամենագլխավոր հարցն այն է, թե արդյո՞ք ԱՄՆ-ի «զսպման և հակակշիռների» համակարգը կգործի կառավարման ինստիտուտների միջև, որպեսզի կանխի մեկ անձի գործողությունները, որն իրեն դիրքավորել է որպես ավտոկրատ կառավարիչ: Հնարավո՞ր է արդյոք Թրամփին կառավարել հանրապետական մեծամասնություն ունեցող կոնգրեսի միջոցով:

Ամերիկյան ժողովրդավարությունը ներկայումս բախվել է կարևորագույն փորձության. Պետք է զգուշանալ, որ Թրամփը կանի հնարավորը, որպեսզի մատ հայտարարի իր հակառակորդներին: Նա սպառնացել է լրագրողներին, որոնք քննադատաբար են մոտեցել իրեն քարոզարշավի ընթացքում: Նրա հետևորդները կոչ էին անում «բանտարկել» Հիլարի Քլինթոնին: Նման հռետորաբանությունն իր հետքերն է թողնում, թեկուզ նա առավել չափավոր ելույթ ունեցավ ընտրությունների արդյունքների հրապարակումից հետո:

Իհարկե, հույս կա, որ քաղաքական համակարգը բավականաչափ ուժեղ է, որպեսզի զսպի բացարձակապաշտ երևակայություն ունեցող նախագահին: Սակայն դրա համար չկա որևէ երաշխիք»: