1996 թվականի դեկտեմբերի 3-ին ԵԱՀԿ Լիսաբոնի գագաթաժողովի եզրափակիչ մասում հնչեց ԵԱՀԿ գործող նախագահ Շվեյցարիայի արտաքին գործերի նախարար Ֆլավիո Կոտիի հայտարարությունը, որտեղ Լեռնային Ղարաբաղի հարցի կարգավորման վերաբերյալ ներկայացված սկզբունքները համընկնում էին Ադրբեջանի մոտեցումներին և անընդունելի էին Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի համար: Փաստացի հնչեցված սկզբունքները ենթադրում էին Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավարության բարձր մակարդակ՝ Ադրբեջանի կազմում:
Նշված հայտարարությունն ի սկզբանե նախատեսված էր մտցնել գագաթաժողովի եզրափակիչ հայտարարության մեջ, սակայն Հայաստանի նախագահի կողմից վետո իրավունքի կիրառումից հետո այն հնչեց որպես ԵԱՀԿ գործող նախագահի ելույթ, և որպես հավելված կցվեց գագաթաժողովի հռչակագրին:
Ֆլավիո Կոտտիի ստորև ներկայացվող հայտարարության տեքստը վերցված է ԵԱՀԿ պաշտոնական կայքից:
ԵԱՀԿ ԳՈՐԾՈՂ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆԸ
3-ը դեկտեմբերի, 1996
Բոլորդ գիտեք, որ վերջին երկու տարիների ընթացքում Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության և Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականության հարցում առաջընթաց չի գրանցվել: Ես ցավում եմ, որ Մինսկի կոնֆերանսի Համանախագահների ջանքերը՝ կարգավորման սկզբունքների շուրջ Կողմերի մոտեցումները հաշտեցնելու հարցում հաջողություն չեն ունեցել:
Երեք սկզբունքները, որ պետք է դառնային Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման բաղադրիչները, առաջարկվել էին Մինսկի խմբի Համանախագահների կողմից: Այդ սկզբունքները վայելում են Մինսկի խմբի անդամ բոլոր պետությունների աջակցությունը: Դրանք հետևյալներն են.
-Հայաստանի Հանրապետության և Ադրբեջանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը,
-Լեռնային Ղարաբաղի իրավական կարգավիճակը՝ ամրագրված համաձայնագրով և ինքնորոշման հիման վրա, որը Լեռնային Ղարաբաղին կապահովի ամենաբարձր մակարդակի ինքնավարություն Ադրբեջանի կազմում,
-Լեռնային Ղարաբաղի և նրա բնակչության համար երաշխավորված անվտանգությունը՝ ներառյալ բոլոր Կողմերի կողմից կարգավորման դրույթների պահպանումն ապահովելու փոխադարձ պարտավորությունները:
Ես ցավում եմ, որ մեկ պատվիրակություն չկարողացավ համաձայնել սրանց հետ: Այս սկզբունքներին աջակցում են մնացած բոլոր մասնակից պետությունները:
Այս հայտարարությունը կկցվի Լիսաբոնի գագաթաժողովի փաստաթղթերին: