Գերադասեցի համալսարանը

Իրանի առաջին կին պրոֆեսորը, ֆիզիկայի դասախոս, Իրանում առաջին արևային աստղադիտարանի հիմնադիրը սովորել է Սորբոնի համալսարանում, և համալսարանում 30 տարի դասավանդելուց հետո, այժմ ապրում է ծերանոցում։  Նրա լավագույն հիշողությունները կապված են իր հաջողակ ուսանողների հետ, ովքեր այսօր պրոֆեսորներ են։

Ալինուշ Տերյանը ծնվել է 1920 թվականին հայի ընտանիքում։ 1966-ին դարձել է Թեհրանի համալսարանի երկրաֆիզիկայի կոմիտեյի անդամ, իսկ 1969 թվականին ընտրվել է արևային ֆիզիկայի խմբի ղեկավար ու միևնույն ժամանակ աշխատել է իր իսկ հիմնադրած աստղադիտարանում։ Աշխատանքից հեռացվել է 1979-ին։

-Ո՞րոնք են Ձեր լավագույն հիշողությունները։

-Երեսուն տարվա դասավանդումն ու արևային աստղադիտարանի կառուցումը։

-Ո՞րն էր Ձեր հաջողության պատճառը։

-Մարդկայնությունը։ Մի օր գործընկերս հարցրեց, թե ինչո՞ւ ուսանողներն այցելում են ինձ տեսնելու, իսկ իրեն ոչ։ Ես ասացի՝ հնարավոր է, որ իր վերաբերմունքն ուսանողների հանդեպ բավականաչափ մարդկային չի եղել։

-Դուք արտերկրում սովորելու համար կրթաթոշակ ստացե՞լ եք։

-Իմ գնահատականները միշտ լավն էին։ Երբ սովորում էի, դիմեցի կրթաթոշակի համար, բայց չհաստատվեց, որովհետև ես կին էի։ Ես ինքս մեկնեցի Փարիզ։ Ես չհամաձայենցի աշխատել Փարիզի համալսարանում, որովհետև սիրում էի իմ երկիրն ու նրանց ասացի, որ պետք է վերադառնամ ու ծառայեմ իմ երկրին։

-Գերմանիա այցելե՞լ եք։

-Արևային աստղադիտարանի հիմունքներն ուսումնասիրելու նպատակով գերմանական կառավարությունն ինձ կրթաթոշակ հատկացրեց, ու ես մի քանի ամսով հետազոտական նպատակներով այցելեցի Գերմանիա։

-Ինչո՞ւ մտածեցիք արևային աստղադիտարան կառուցելու մասին։

-Երբ վերադարձացա ու սկսեցի աշխատել համալսարանում, խնդրեցի, որպեսզի ուսանողների համար ասղադիտարան կառուցեն, որպեսզի նրանք անմիջապես ծանոթանան այդ աստղադիտարանին։  

-Քանի՞ լեզու գիտեք։

-Մայրս սովորել է Շվեյցարիայում։ Հայրս ու մայրս խոսում էին ֆրանսերեն, անգլերեն ու հայերեն։ Եղբայրս ու ես պարսկերենն ու հայերենը մանկուց ենք տիրապետել։ Ֆրանսերեն սովորեցինք, որպեսզի հասկանանք, թե ինչ ենք խոսում ծնողներս ու անակնկալի բերեցինք նրանց։ Լավ գիտեմ նաև թուրքերեն ու անգլերեն։

-Դուք որտե՞ղ էիք բավարարված աշխատավարձով։

-Իմ աշխատավարձը շատ ցածր էր։ Դժբախտաբար, Իրանում մանկավարժները ցածր են վարձատրվում։ Երբ ավարտեցի ուսումս, հորս ընկերն առաջարկեց իր մոտ աշխատել՝ համալսարանի աշխատավարձից 10-ն անգամ բարձր վճարով, բայց ես գերադասեցի աշխատել համալսարանում։

-Հայաստանում եղե՞լ եք։

-Դժբախտաբար, ոչ։ Ես ցանկանում էի մեկնել Հայաստան, երբ երիտասարդ էի, բայց այդ ժամանակ ով մեկնում էր Հայաստան, աշխատանքից ազատում էին։

-Եթե հետ գնալու հնարավորություն ունենայիք, ի՞նչ կանեիք։

-Եթե հետ գնայի, կցանկանայի անել նույնը, որովհետև ես սիրում եմ սովորելն ու դասավանդելը։ Պատիվ ունեմ տեսնելու իմ ուսանողների հաջողությունները ֆիզիկայի բնագավառում։

-Ուսանողներին ու դասախոսներին որևէ խորհուրդ ունե՞ք։

-Դասախոսները պետք է շարունակաբար սովորեն ու կատարելագործվեն։ Իսկ ուսանողները պետք է շատ սովորեն։

Հարցազրույցն արվել է «Ֆարս» գործակալության կողմից, 2007թ․ դեկտեմբերի 19-ին։

Անգլերեն տեքստը Payvand.com կայքից