ԱՄՆ-ի այսօրվա կառավարության շատ անդամներ պնդում են, որ փափուկ ուժը (soft power) մեծ նշանակություն չունի, պետությունները համագործակցում են իրենց շահերին համապատասխան։ Սակայն մի կարևոր կետ բաց է թողնված այստեղ. համագործակցությունը որոշակի մակարդակ է ենթադրում, որի վրա ազդում են գրավչությունը կամ հակակրանքը, ոչ թե պարզապես զենքերը և սանկցիաները։ ԱՄՆ նախագահ Դոնադ Թրամփի կառավարությունը քիչ ուշադրություն է դարձնում հանրային դիվանագիտությանը։ Մինչդեռ հանրային դիվանագիտությունը, այն է՝ պետության կողմից այլ երկրների հասարակությունների հետ աշխատանքը, փափուկ ուժի ամենակարևոր գործիքներից է և ներկայիս տեղեկատվական հեղափոխության պայմաններում այս գործիքը կարևորվում է առավել քան երբևէ։
Հանրային կարծիքի հարցումները և «Portland Soft Power 30» ինդեքսը ցույց են տալիս, որ ամերիկյան փափուկ ուժն անկում է ապրել Թրամփի նախագահության օրոք։ Թվիթները միգուցե օգնում են ձևավորել համաշխարհային օրակարգ, բայց դրանք փափուկ ուժ չեն ստեղծում, եթե գրավիչ չեն այլոց համար։ Թրամփի պաշտպաններն ասում են, որ փափուկ ուժն օգտակար չէ, միայն կոշտ ուժը՝ տնտեսական և ռազմական գործիքներն են կարևոր։ 2017թ.-ի մարտին բյուջեի պատասխանատու Միք Մուլվանեյը հայտարարեց «կոշտ ուժի բյուջեն», որով պետք է կրճատվեր Պետքարտուղարության և ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալության ֆինանսավորումը մոտ 30%-ով։
Բարեբախտաբար, ռազմական առաջնորդներն ավելի տեղեկացված են։ Այս հայտարարությունից մեկ ամիս անց, այդ ժամանակվա պաշտպանության նախարար Ջեյմս Մետիսը զգուշացրեց Կոնգերսին. «Եթե դուք Պետքարտուղարությանն ամբողջապես չեք ֆինանսավորում, ապա ես ստիպված կլինեմ ավելի շատ զինամթերք ձեռք բերել»։ Ինչպես մի առիթվ Հենրի Քիսինջերն էր նշել, միջազգային կարգը հիմնված է ոչ միայն կոշտ ուժի բալանսի վրա, այլ նաև լեգիտիմության, որը մեծապես կախված է փափուկ ուժից։ Տեղեկատվական հեղափոխությունները միշտ ունեցել են խորը սոցիալ-տնտեսական և քաղաքական հետևանքներ, վկան՝ Գուտեմբերգի տպագրության մեքենայի ազդեցությունը 15-16-րդ դարերում։ Կարող ենք ներկայիս տեղեկատվական հեղափոխոթյունը թվագրել 1960թ.-ականներից և «Մուրի օրենքի» ստեղծումից։ Վերջինիս համաձայն՝ համակարգչային չիպերի վրա գտնվող տրանզիստորների քանակը կրկնապատկվում է երկու տարին մեկ։ Արդյունքում, համակարգիչների հզորությունը մեծ թավով աճում է և այս դարի սկզբին դրանց հզորության միայն 0.1%-ը հավասար է 1970թ.-ականների համակարգիչների ընդհանուր հզորությանը։ 1993թ.-ին, աշխարհում կար 50 էլեկտրոնային կայք, մինչև 2000թ-ը՝ 5 միլիոն։ Այսօր ավելի քան չորս միլիարդ մարդ օգտվում է համացանցից, ինչն, ըստ կանխատեսումների, մինչև 2020թ.-ը կդառնա 5-6 միլիարդ, և ինտերնետը կկապի տասնյակ միլիարդավոր սարքեր աշխարհով մեկ։ Facebook-ն ավելի շատ օգտատեր ունի, քան Չինաստանի և ԱՄՆ-ի բնակչությունը միասին վերցրած։
Այսպիսի աշխարհում համոզելու ուժը դառնոմ է կարևոր։ Սակայն ռադիոյով և հեռուստատեսությամբ իրականացվող հանրային դիվանագիտությունը մնացել է անցյալում։ Տեխնոլոգիական առաջընթացն էականորեն նվազեցրել է նաև տեղեկատվության տարածման գինը։ Արդյունքը տեղեկատվության աննախադեպ քանակն է, որը հանգեցրել է բազմազանության պարադոքսին. տեղեկատվության առատությունն ուշադրության պակաս է առաջացնում։ Երբ ստացվող տեղեկատվությունը շատանում է, դժվարանում է ինչ-որ բանի վրա կենտրոնանալը։ Սոցիալական մեդիայի ալգորիթմները մրցում են մարդկանց ուշադրության համար։ Հեղինակությունը դառնում է ավելի կարևոր, քան անցյալում էր, և քաղաքական պայքարը կենտրոնանում է վստահություն ստեղծելու և կործանելու վրա։
Սոցիալական մեդիան կարող է կեղծ տեղեկատվությունը դարձնել հավաստի, եթե դա ձեռնտու է «ընկերներին»։ Ինչպես ԱՄՆ-ում Ռոբերտ Մյուլլերի զեկույցը՝ 2016թ.-ի ընտրություներին ռուսական միջամտության մասին ցույց տվեց, դա թույլ է տվել Ռուսաստանին զինել ամերիկյան սոցիալական մեդիան։ Հեղինակությունը միշտ կարևոր է եղել համաշխարհային քաղաքականության մեջ, բայց հուսալիությունը դարձել է ավելի կարևոր իշխանական ռեսուրս։ Տեղեկատվությունը, որը քարոզչություն է իրենից ներկայացնում, ոչ միայն կարող է արհամարհվել, այլև հակառակ ազդեցությունն ունենալ, երբ այն խարխլում է պետության հեղինակությունը և նվազեցնում նրա փափուկ ուժը։ Ամենաարդյունավետ քարոզչությունը քարոզչությունը չէ։ Դա երկխոսությունն է մարդկանց միջև։ Թվում է, որ Ռուսաստանն ու Չինաստանը չեն հասկանում սա, երբեմն՝ ԱՄՆ-ն նույնպես։ Իրաքի պատերազմի ժամանակ Աբու Ղրայբի բանտում մարդկանց նկատմամբ վերաբերմունքը չի համապատասխանում ամերիկյան արժեքներին, ինչքան էլ ԱՄՆ-ում ապրող մահմեդականների լավ կյանքի մասին նկարներ ցուցադրվեն։ Այսօր նախագահական «թվիթները», որոնք նաև կեղծ են լինում, վնասում են ԱՄՆ-ի հուսալիությանը և նվազեցնում վերջինիս փափուկ ուժը։ Հանրային դիվանագիտության արդյունավետությունը չափվում է մարդկանց ուղեղներում եղած փոփոխությամբ (ինչն արտացոլվում է հարցազրույցներում և հարցումներում), ոչ թե ծախսված գումարներով և ուղարված հաղորդագրություններով։
Երկերեսանի, մեծամիտ և այլոց կարծիքի նկատմամբ անտարբեր կամ ազգային շահի նեղ ընկալման վրա հիմնված ներքին կամ արտաքին քաղաքականությունը վնասում է փափուկ ուժին։ Օրինակ՝ Իրաք ներխուժելուց հետո ԱՄՆ-ի գրավչությունն անկում է ապրել։ 1970թ.-ականներին աշխարհում շատ մարդիկ դեմ էին Վիետնամի պատերազմին և այդ պատճառով ԱՄՆ-ի միջազգային վարկը ընկել էր։ Սկեպտիկները նշում են, որ այսպիսի ցիկլերը ցույց են տալիս, որ փափուկ ուժը մեծ դեր չունի, քանի որ պետությունները համագործակցում են իրենց շահերին համապատասխան։ Այս փաստարկը թերի է, քանի որ համագործակցությունը որոշակի մակարդակ է ենթադրում, որի վրա ազդում են գրավչությունը կամ հակակրանքը։
Բարեբախտաբար, պետության փափուկ ուժը կախված է ոչ միայն պետական քաղաքականությունից, այլև քաղաքացիական հասարակությունից։ Երբ աշխարհի տարբեր կետերում մարդիկ ցույցեր էին անում ընդդեմ Վիետնամի պատերազմի, նրանք երգում էին ԱՄՆ քաղաքացիական իրավունքների շարժման հիմնը։ Հաշվի առնելով անցյալի փորձը՝ կան բոլոր հիմքերը պնդելու, որ Թրամփից հետո ԱՄՆ-ն կվերականգնի իր փափուկ ուժը, թեև մեծ ներդրումներ պետք է արվեն այդ ուղղությամբ։
Հրապարակման բնօրինակը՝ Project Syndicate-ում։