Ռուսաստանի Դաշնության գյուղատնտեսության նախարար Դմիտրի Պատրուշևի հոդվածը՝ ՌԴ ագրոարդյունաբերական նոր հայեցակարգի շուրջ։
Վերջին տարիներին մեր երկրի ագրոաարդյունաբերական համալիրը փոխակերպման երկար ճանապարհ է անցել։ 1990-ական թվականերին՝ ԽՍՀՄ փլուզումից հետո, գյուղատնտեսությունն, ինչպես Ռուսաստանի տնտեսությունն ամբողջությամբ, հայտնվեց ծանր, ցավալի ճգնաժամի իրավիճակում՝ մարդիկ զանգվածաբար հեռանում էին գյուղերից, որի արդյունքում մեր երկիրը երկար ժամանակ հայտնվեց արտասահմանից ներմուծվող ապրանքներից կանխման մեջ։
Իրավիճակի փոփոխման համար սկզբում խթան հանդիսացավ Ռուսաստանի նախագահի կողմից «Ագրոարդյունաբերական համալիրի զարգացում» ազգային ծրագրի մեեկնարկը, որը հետագայում վերածվեց պետական ծրագրի, ապա ի պտասխան արևմտյան պատժամիջոցների սննդամթերքի էմբարգոյի ներդրումը․ այս ամենը մեծ հնարավորություններ բացեցին մեր ֆերմերների համար և թույլ տվեցին գյուղատնտեսությանը վերադարձնել երկրի տնտեսության առաջատար ճյուղերից մեկի կարգավիճակը։
Այս կարճ ժամանակահատվածում մենք սովորել ենք մեզ ապահովել այն ապրանքներով, որոնց պարագայում մենք նախկինում լիովին կախված էինք ներմուծումից, սննդամթերքի անվտանգության դոկտրինայի ցուցանիշները իրացվել են գրեթե բոլոր հիմնական ոլորտներում։
Իհարկե, որոշակի փուլում ներկայիս դոկտրինան շատ կարևոր դեր է խաղացել, բայց այսօր մենք ապրում ենք փոփոխված պայմաններում։ Տնտեսական պատժամիջոցները, Ռուսաստանի անդամակցությունը ԱՀԿ–ին, ԵԱՏՄ-ի շրջանակներում ինտեգրացիոն գործընթացների խորացումը հանգեցրին նոր Պարենային անվտանգության դոկտրինայի ստեղծման առաջ։ Այսօր այս ցուցանիշը պետք է չափվի ոչ միայն արտադրության ծավալով, այլ նաև բնակչության համար պարենային ապրանքների տնտեսական և ֆիզիկական հասանելիության մակարդակով։ Հենց դրան էլ ուղղված է փաստաթուղթը, որը կգնահատի և սպառողների՝ պարենային ապրանքներ գնելու ֆինանսական հնարավորությունները և խանութների ու սննդի կետերի առկայությունը։ Բացի դրանից, ներկայումս կենտրոնացած ենք ոչ այնքան ներմուծման փոխարինման խթանման վրա, այլ նաև արտահանման ներուժի զարգացման վրա․ կարևոր է հասկանալ, թե ինչպիսի արտադրանք կարող ենք արտահանել՝ չվնասելով ռուս սպառողին։ Սննդամթերքի անվտանգության հաշվարկման նոր մեթոդը թույլ է տալիս հասնել դրան։
Միևնույն ժամանակ այսօր Ռուսատանը սննդամթերքի նշանավոր արտահանող է, ցորենի արտահանմամբ աշխարհում առաջին տեղում ենք։ Մեր ֆերմերները շարունակում են նշանակալի հաջողություններ գրանցել հացահատիկի արտադրության մեջ։ Անցյալ տարի բերքը կազմել է ավելի քան 113 միլիոն տոննա, ինչը զգալիորեն գերազանցում է վերջին հինգ տարվա միջին տարեկան ցուցանիշը։ Այս տարի մենք կարող ենք հավաքել առնվազն 118 միլիոն տոննա հացահատիկ, այդ թվում՝ 75-78 միլիոն տոննա ցորեն։ Բացի այդ, Ռուսատանը ձկան, արևածաղկի ձեթի մատակարարմամբ աշխարհի առաջատարների թվում է, իր թռչնաբուծական, կաթնամթերքի և հրուշակեղենի արտադրանքների համար բացում և ակտիվորեն գրավում է արտասահմանյան նոր շուկաներ։
Կարելի է վստահորեն ասել, որ մենք վերադարձրել ենք գյուղատնտեսական տերության կարգավիճակը։ Ո՞վ կարող էր հինգ տարի առաջ մտածել, որ ագրոարդյունաբերական ապրանքների արտահանումը կարող է գրեթե կրկնակի ավելացնել սպառազինությունների մատակարարումը։ Ի դեպ դա տեղի է ունեցել անցյալ տարի, որի արդյունքում մենք իրացրել էինք 25.9 միլիարդ դոլարի գյուղատնտեսական արտադրանք, այդ թվում՝ 2017 թվականի համեմատ աճը կազմել է 20%: Մենք չենք պատրաստվում բավարարվել եղածով։ Մենք ունենք հավակնոտ նպատակ՝ մինչ 2024 թվականն ավելացնել ագրոարդյունաբերական արտադրանքի արտահանման ծավալը մինչև 45 միլիարդ դոլար։
Եվ դրա համար Ռուսաստանն այսօր ունի բոլոր հնարավարություններն՝ անհրաժեշտ ռեսուրսներ, տեխնոլոգիաներ, պետական աջակցության մեխանիզմներ։ Եվ ամենակարևորը՝ մեր արտադրանքի համար համաշխարհային պահանջարկ կա, այդ թվում՝ բարձր որակի շնորհիվ։ Ես միջազգային մակարդակով պարբերաբար քննարկում եմ այդ հարցերը և օտարերկրյա գործընկերների կողմից տեսնում եմ անկեղծ հետաքրքրություն և գործնական պատրաստակամություն՝ ուղղված պարենային ապրանքների առևտրի ոլորտում Ռուսաստանի հետ համագործակցությունը զարգացնելուն։ Մեր առաջ բացառիկ հնարավորություններ են բացվում օրգանական «կանաչ» ապրանքների արտադրության և արտահանման ոլորտներում։
Մեր երկրի պոնտենցյալը թույլ է տալիս առաջիկա տարիներին հավակնել աշխարհի «օրգանական կարկանդակի» զգալի մասին, և այսօր մենք դնում ենք այս ուղղության ակտիվ զարգացման օրենսդրական, կարգավորիչ հիմքերը։ Արտահանմանն ուղղված ընտրված մոդելը լրացուցիչ խթան կհանդիսանա ագրոարդյունաբերական համալիրի զարգացման դինամիկայի ավելացման, գյուղատնտեսական արտադրության ավելացման և արդիականացման և հետևաբար գլխավոր՝ գյուղական բնակչության կենսամակարդակի բարձրացման խնդիրը լուծելու համար։
Դրա համար այսօր հայրենական գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանման և ամբողջ ագրոարդյունաբերական համալիրի զարգացման համար պետությունը հատկացնում է զգալի ռեսուրսներ և միջոցներ։ Արդեն այս տարի ագրոարդյունաբերական համալիրի զարգացման պետական ծրագրի ֆինանսավորման ծավալը կազմում է 300 միլիարդ ռուբլի՝ ի տարբերություն 2018 թվականի 259 միլիարդ ռուբլու։ «Ագրոարդյունաբերական համալիրի արտադրանքների արտահանման» դաշնային ծրագրի շրջանակներում վեց տարվա ընթացքում հատկացվելու է 406.8 միլիարդ ռուբլի։ Պետական աջակցության լրացուցիչ միջոցառումներ են նախատեսվում փոքր տնտեսվարման ձևերի զարգացման համար՝ մինչև 2024 թվականն այս նպատակի համար հատկացվելու է ավելի քան 37 միլիարդ ռուբլի։
Այսպիսով՝ ծայրամասային հատվածի գյուղատնտեսությունը պետական քաղաքականության ուշադրության կենտրոնում է։ Այսօր իշխանության բոլոր մակարդակներում կա հասկացություն, որ ագրոարդյունաբերական համալիրը ռուսական տնտեսության շարժիչ ուժն է, որն ապագայում կարող է բերել ավելի մեծ շոշափոլի արդյունքների՝ գանձապետական եկամուտների, գյուղի և նրա սոցիալական ոլորտների զարգացման, նոր աշխատատեղերի ստեղծման տեսքով։ Գյուղը պետք է դառնա Ռուսաստանի նոր տնտեսական կենտրոններից մեկը, ձեռնարկատերերի համար «իշխանության վայր», տարածք, որտեղ կենտրոնացած են ներդրումներն ու առաջադեմ տեխնոլոգիաները։
Վստահ եմ, որ գյուղացիների, բիզնեսի՝ ֆերմերներից մինչև խոշոր գյուղատնտեսական ձեռնարկություններ, և իշխանությունների համատեղ ջանքերով կկարողանանք հասնել բոլոր նպատակներին, և մեր երկիրն ամբողջ աշխարհում կընկալվի որպես մեծ գյուղատնտեսական տերություն։ Մենք ապրում ենք արագ զարգացող, դինամիկ աշխարհում, որտեղ սահմանված նպատակներին հասնելն օրեցօր առաջ է բերում նոր, ավելի գլոբալ ու լայնամասշտաբ խնդիրներ։ Ռուսաստանի տնտեսությունը, մասնավորապես ագրոարդյունաբերական համալիրը, դրա վառ օրինակն է։ Ռուսաստանի մրցունակությունը և համաշխարհային թատերաբեմում նրա տեղը կախված են այն բանից, թե որքան հաջող և ժամանակին մենք կկարողանանք հաղթահարել այդ մարտահրավերները։