«Դեղին բաճկոններն» այլևս նորաձև չեն

Անցած տարվա նոյեմբերից Ֆրանսիայում բողոքի ցույցեր իրականացնող «դեղին բաճկոնների» շարժումն անկում է ապրում։ Վերջին հարցումները ցույց են տալիս, որ հասարակական կարծիքը փոխվել է։ Ֆրանսիացները հոգնել են ցույցերից և նախընտրում են շարունակել վեճը քաղաքական տիրույթում։ Նախագահ Էմանուել Մակրոնն, իր հերթին, «ժողովրդի զրուցակցի» նոր դերում քաղաքական միավորներ է հավաքում։

Հանրային կարծիքի ուսումնասիրությամբ զբաղվող Odoxa Dentsu-Consulting-ի հարցման արդյունքներով ֆրանսիացիների կեսից ավելին (55%) ցանկանում է, որ «դեղին բաճկոնավորների» ցույցերը դադարեցվեն։ Սա լուրջ տեղաշարժ է հանրային գիտակցության մեջ։ Անցած տարվա նոյեմբերին ցուցարարներին աջակցում էր բնակչության 66%-ը։ Ցուցարարներին աջակցողների շարքերում հիմնականում Ժան-Լյուկ Մելանշոնի «Անպարտ Ֆրանսիա»-ի ծայրահեղ ձախերն են և Մարին Լը Պենի «Ազգային ճակատի» ծայրահեղ աջերը, համապատասխանաբար՝ 74% և 67%։ Փողոցային ցույցերի դեմ են հանդես գալիս սոցիալիստները, աջ «հանրապետականները» և իհարկե «Առաջ, հանրապետության» ցենտրիստները։

Ցուցարաները կորցնում են նաև իրենց սոցիալական հենքը։ Եթե ժամանակին նրանց շարքերում էին աշխատողները և գործազուրկները, գյուղացիները և փոքր ձեռնարկատերերը, ապա այժմ շարքերում միայն նրանք են, ովքեր ոչինչ չունեն կորցնելու՝ հիմնականում ամենաաղքատ շերտի ներկայացուցիչները։ Շարժումից հեռացել են շատ թոշակառուներ՝ վախենալով աճող բռնություններից։ Գործարարները դժգոհ են, որովհետև շատերն իրապես տուժել են «բաճկոնավորների» գործողություններից. վերջին ցույցի ժամանակ երկրում 58 հազ. մարդ գտնվել է «տեխնիկական գործազրկության» մեջ։ Խանութները զրկվում են հաճախորդներից, քաղաքները՝ զբոսաշրջիկներից։

Ամենառաջինը ցուցարարների նկատմամբ իրենց վերաբերմունքը փոխել են մեծ քաղաքների բնակիչները, որոնց աչքի առաջ ամեն շաբաթ ցույցեր են լինում։ Ցուցարներին դեմ են գյուղերի բնակչության մեծ մասը։ «Դեղին բաճկոններն» իրենք են իրենց գործողություններով փոխել հասարակական կարծիքը։ Ժամանակի ընթացքում նրանք դարձան հակասեմիթ, հոմոֆոբ, ռասիստ, խուլիգան և ինչու չէ նաև մարդասպաններ, քանի որ իրենց գործողությունների արդյունքում մի քանի հազար մարդ վիրավորվել է, 11 հոգի զոհվել։ Ընդ որում՝ այդ մարդիկ մահացել են «բաճկոնավորների» գործողությունների արդյունքում։

Իհարկե «դեղին բաճկոն» հագած անարխսիտի կերպարն ունիվերսալ չէ, քանի որ ցուցարարների շարքերում ավելի շատ են նրանք, ովքեր չեն ուզում օրենքը խախտել։ Ընդ որում՝ ցույցերի ժամանակ առաջնային դեր փորձում են ստանձնել ծայրահեղականները, որոնք պատրաստ են բռնության և չեն գնում կոմպրոմիսների։ Այդ անհանդուրժողականությունը դրսևորվում է նաև լրատվամիջոցների նկատմաբ։ Նրանք կարծում են, որ ԶԼՄ-ները ձգտում են իրենց զրպարտել, իսկ լրատվականները պատասխանում են նրանց համարժեք։ «Դեղին բաճկոնները» բացահայտում են համաշխարհային դավադրությունը։ Այդ շարման ցանցային գաղափարախոսներից փիլիսոփա Ալեն Ֆինկելռաուտի վրա հակասեմիթական հարձակումից հետո բլոգեր Մաքսիմ Նիկոլը, նույն ինքնը Fly Rider-ը հայտարարեց, որ «ռասիզմը սիոնիզմն է, ոչ թե հակասեմիթականությունը»։

Մեծ հաշվով խելամիտ «դեղին բաճկոնների» ձայնը լսելի չէ պոպուլիստական գոչյունների ներքո։ Այս իրավիճակում կառավարությունը, որը սկզբում անակնկալի էր եկել, արագ մոբլիզացվեց և այսօր ավելի պրոֆեսիոնալ է գործում իր հակառակորդներից։ Փողոցներում բռնության տեսարանները սկզբում համակրանք էին առաջացնում ցուցարարների նկատմամբ, բայց հետո այն շրջվեց իրենց դեմ։ Մակրոնն իր հերթին մի պահ դադար վերցրեց, և ժողովրդի հետ շփման նոր մոտեցում որդեգրեց։ Նա այլևս Յուպիտեր աստվածը չէ, այլ ժողովրդի զրուցակիցն է։ Հեռուստաեթերում նա ընդունում է ծերանոցից մի տիկնոջ խորհուրդը՝ փոխել փողկապի գույնը սևից ավելի վառ գույնի։  Գյուղատնտեսական  սրահում նա գրկում է լացող թոշակառուին։  Նա մասնակցում է Փարիզում անօթևանների օգնության ծրագրին։ Բնականաբար, նախագահական այդ քաջագործությունների նկարներն էլ հայտնվում են լրատվականների էջերին։

Էմանուել Մակրոնը կարծես նոր նախագահական ընտրարշավ անցկացնի՝ ամենևին զերծ չմնալով այն նույն պոպուլիզմից, որը նրա հակառակորդներն են օգտագործում, բայց դա անում է ավելի ճշգրիտ ու արդյունավետ։

Արդյունքներն իրենց ուշացնել չեն տալիս։ Նրա վարկանիշը չնայած դանդաղ, բայց աճում է. փետրվարին արդեն նրան ֆրանսիացիների 32%-ն անվանում է «լավ նախագահ», ինչը հունվարին 27% էր։

 Հոդվածի բնօրինակը՝ «Коммерсантъ»-ի կայքում։