Ժողովրդավարության և բռնապետության մրցակցությունը որոշակի իմաստով գաղափարախոսությունների մրցակցություն է։
ԱՄՆ քաղաքական առաջնորդները, չկարողանալով հասնել փոխզիջումների, պետք է հասկանան, որ իրենց որոշումներն աստիճանաբար թուլացնում են ԱՄՆ-ի ազգային անվտանգությունը։ Ամերիկյան կառավարության աշխատանքի դադարեցման առավել ակնհայտ հետևանքները գործնական բնույթի են։ Պետդեպարտամենտի աշխատակիցները, ովքեր մի քանի շաբաթ անցկացրել են առանց վարձատրվող արձակուրդի զրկվեցին ԱՄՆ շահերը պաշտպանելու հնարավորությունից, իսկ սահմանամերձ պահակախմբի աշխատակիցները շարունակում են կատարել իրենց չափազանց կարևոր աշխատանքն առանց վարձատրության։ Այժմ, երբ ԱՄՆ-ն Չինաստանի հետ չափազանց կարևոր բանակցություններ է վարում, ԱՄՆ առևտրային գործերի կառավարման աշխատակիցների 70%-ը չկա։
Այս ամենը կանհետանա այն պահին, երբ կվերսկսվի կառավարության աշխատանքը։ Սակայն դա տեղի չի ունենա աճող քաղաքական բևեռացման արդյունքում, որը ծնել է այս գործընթացը և որից Ռուսաստանն ու մյուս երկրները կարող են օգտվել։ Մոսկվան կարծում է, որ պառակտված Ամերիկան դառնում է ավելի թույլ, ավելի շատ կենտրոնանալով ներքին գործերի վրա, ավելի քիչ կարող է իրականացնել իր կամքը և նախագծել ուժը, և ինչպես համոզված է Մոսկվան, նաև ավելի քիչ սպառնալ Ռուսաստանին։ Այսպիսով, Մոսկվան շարունակում է թուլացնել ամերիկյան ժողովրդավարությունը աջակցելով բևեռացման ուժերին և ավելացնելով նրանց թվաքանակը կիբերտարածության մեջ և դրանից դուրս։ Ձախ թևն, աջ թևը, գաղափարախոսական համոզմունքները ավելի քիչ արժեք ունեն, քան պայքարի ինտենսիվությունը։
Ամենաիմաստուն պատասխանը կարող էր դառնալ ազգային համերաշխությունը և այն բանի ցուցադրումը, որ ԱՄՆ-ի պառակտումն անհնար է։ Իրականում ԱՄՆ-ի արձագանքը պարզվեց բոլորովին հակառակն է։ Ամերիկյան պառակտված կառավարությունը մտավ 2019թ. դադարեցնելով իր աշխատանքը, այսինքն կատարեց Կրեմլի աշխատանքը նրա փոխարեն։ Ու՞մ է պետք օտարերկրյա հակառակորդը, եթե կա ընդդիմություն։ Այնուամենայնիվ, կառավարության աշխաանքի դադարեցման ամենից կարևոր արտաքին քաղաքական հետևանքը գաղափարների ոլորտում է։
Այսօր հանրապետականները և դեմոկրատներն, ընդհանուր առմամբ, համաձայն են, որ ԱՄՆ կրկին մտել է գերտերությունների մրցակցության դարաշրջան, որտեղ Պեկինն ու Մոսկվան ձգտում են վիճարկել ժողորդավարական կառավարման գրավչությունը և կառուցել այնպիսի աշխարհ, որը կհամապատասխանի իրենց ավտորիտար մոդելներին։ Այսօր շատ քաղաքական գործիչներ մտահոգված են, որ լիբերալ ժողովրդավարության այլընտրանքներն արագորեն տարածվում են և երկու կուսակցությունների օրենսդիրներն էլ համաձայն են դրա հետ։ Սենատոր Միթ Ռոմնին (Mitt Romney) զգուշացնում է, որ Չինաստանի և Ռուսաստանի կողմից առաջարկվող այլընտրանքը «ավտորիտար, կոռումպացված և դաժան», իսկ Բերնի Սանդերսը (Bernie Sanders) ժողովրդավարությանը կոչ է անում բոլոր կողմերից միավորվել «ավտորիտար առանցքի» սպառնալիքի առջև։
Ժողովրդավարության և բռնապետության այս մրցակցությունն որոշակի իմաստով գաղափարախոսությունների մրցակցություն է և կառավարության աշխատանքի դադարեցումը նրանց ձեռքում է, ովքեր գտնվում են պատմության սխալ կողմում։ Պեկինն ու մյուսները առաջ են քաշում առաջին հայացքից գրավիչ մի գաղափար՝ անհանգիստ և կաթվածահար ժողովրդավարությունները չեն կարող իրականացնել իրենց կամքը իրենց ժողովրդին տալու համար այն, ինչ նրանք ցանկանում են։ Նրանք պնդում են, որ ավելի լավ է գնալ ավտոկրատիայի արդյունավետ տեխնոլոգիական առաջընթացների ճանապարհով, որը թույլ կտա իրականացնել ազգային շահերը և ապահովել բարգավաճում։ Ինչի՞ է հարկավոր խոսքի և մեր ղեկավարներին ընտրելու ազատությունը, եթե այդ ղեկավարները միայն վիճում են միմյանց հետ, մինչ ավտորիտար ղեկավարները իրենց երկրներն առաջ են տանում։ Նրանք պնդում են, որ կառավարությունն իրականացնում է իր իշխանությունը հիմնվելով նրանց շահերի վրա, որոնց նա կառավարում է։
Մինչ վերջերս նման նկատառումները մեծամասնության կողմից ընկալվում էին որպես անկհայտորեն սխալ, իսկ հարցումները ցույց տվեցին, որ մարդկանց մեծամասնությունը աշխարհի գրեթե բոլոր շրջաններում նախապատվությունը տվել է ժողովրդավարությանը։ Սակայն լիբերալ ժողովրդավարությունները շարունակում են ցույց տալ մարդկանց օգուտ բերելու իրենց անկարողությունը։ Մեկ տարի առաջ (կառավարության աշխատանքի նախորդ դադարեցումը եղել է ընդամենը մեկ տարի առաջ) չինական պաշտոնական լրատվական գործակալությունը հրապարակել է մի հոդված, որտեղ ասվում է. «Այն, ինչ այժմ կատարվում է ԱՄՆ-ում, ստիպում է աշխարհի շատ մարդկանց մտածել այսպիսի քաոսային քաղաքական համակարգի կենսունակության և լեգիտմության մասին»։ Այս անգամ «Global Times» չինական հայրենասիրական անգլալեզու պարբերականն ավելի կոշտ է արտահայտվել. «Ամերիկացիները լկտիաբար դիրքավորում են իրենց ժողովրդավարությունը որպես նմուշ ամբողջ աշխարհի համար՝ պարտադրելով բոլորին իրենց չափորոշիչները, —ասվում է հոդվածում, —բայց կառավարության աշխատանքի դադարեցումը շարունակվում է գրեթե երեք շաբաթ և կառավարության 800 հազար աշխատակիցներ նորմալ աշխատելու հնարավորություն չունեն։ Սա չափազանց շատ է նույնիսկ ԱՄՆ-ի համար։ Զարգացող երկրները, որոնք իրենք են ընտրում զարգացման ուղին, դժվար թե կարող են իրենց նման բան թույլ տալ»։
Կառավարության աշխատանքի հերթական դադարեցումն, իհարկե, միայն մի դրվագ է և այն չի կարող կործանել ժողովրդավարությունը։ Այլ երկրների ժողովուրդները նույնպես, դժվար թե, մոռանան բռնապետության և հակալիբերալիզմի թերությունների մասին։ Այնուամենայնիվ, եթե հաշվի առնենք այս դադարեցումը այլ դրվագների հետ միասին, ավելացնենք ֆինանսական ձախողումները և պետական պարտքի չափը ավելացնելու պայքարը, սեկվեստավորումը և անկարողությունը ընդունելու նույնիսկ ամենահիմնական օրենքերը, ապա դուք կստանաք այնպիսի պատկեր, որն ԱՄՆ-ին դնում է անբարենպաստ լույսի տակ։ Brexit-ի հետ կապված քաոսը, Փարիզի փողոցներում բողոքի ցույցերն ավելի են մռայլեցնում իրավիճակը։
Կառավարության աշխատանքի ընթացիկ դադարեցումը նման չէ այն սպառնալիքներին, որոնք իրենցից ներկայացնում են Հյուսիսային Կորեայի հրթիռները, Իրանի հովանավորյալները կամ ռուսական հաքերները։ Ամերիկան ինքն է ստեղծել այդ իրավիճակը, որտեղ ամերկացիները դուրս են գալիս ընդդեմ ամերկացիների, հետևաբար այս խնդիրը հնարավոր է արագ լուծել։ Իսկապես բոլորը հասկանում են, որ ԱՄՆ կառավարությունը կվերսկսի իր աշխատանքը, չնայած դեռևս պարզ չէ, ե՞րբ և ինչպիսի՞ պայմաններում։ Հենց դա տեղի ունենա, քաղաքական անգործունակության հերթական դրսևորումը մնում է անցյալում։ Սակայն ազգային անվտանգության համար դրա հետևանքները կարող են պահպանվել շատ երկար։
Հոդվածի բնօրինակը The Atlantic պարբերականում։