ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի՝ Դավոսի տնտեսական ֆորումին ընդառաջ World Economic Forum-ի կայքում հրապարակած «Կերտելով ժողովրդավարության ապագան Հայաստանում» վերտառությամբ հոդվածը։
Անցած տարի Հայատանում տեղի ունեցած փոփոխություններն իրապես պատմական էին իրենց բնույթով և ուժգնությամբ։ Թավշյա հեղափոխությունը հանգեցրեց Հայաստանում ժողովրդավարության հաղթանակին։ Ժողովրդական շարժումը հիմնված էր ոչ միայն մեր հասարակության տարբեր շերտերի համաձայնության վրա, այլև ընդգրկում էր վեց միլիոնանոց հայկական սփյուռքը։ Դա բացարձակապես ոչ բռնի փոփոխություն էր՝ առանց որևէ զոհի։ Սերը, եղբայրությունը և հանդուրժողականությունը հայկական ժողովրդական շարժման կարգախոսներն էին։
Անցած դեկտեմբերին կայացած արտահերթ ընտրությունները հաստատեցին և ամրապնդեցին մեր հասարակության ժողովրդավարական ձգտումները։ Դրանք ցույց տվեցին, որ նոր Հայաստանը ներկայացնող քաղաքական ուժերն իրապես հանրային աջակցություն են վայելում։ Այս ժողովրդավարական փոփոխությունները, սակայն, որևէ կերպ էական փոփոխություններ չմտցրեցին մեր արտաքին քաղաքականության մեջ։ Հայաստանը շարունակում է հավատարիմ մնալ իր միջազգային պարտավորություններին և արտաքին քաղաքական գործընկերներին։ Ավելին, ես հավատում եմ, որ ժողովրդավարական Հայաստանը կարող է ավելի արժեքավոր անդամ դառնալ ռազմաքաղաքական և տնտեսական այն միություններում, որոնց նա անդամակցում է։
Որտեղի՞ց է եկել Հայաստանում փոփոխությունների այս պահանջը։
Առաջինն այն է, որ պատմականորեն մեր հասարակության մեջ արմատացած են եղել ազատության և արդարության արժեքները։ 1988թ.-ին Հայաստանն առաջին երկրներից էր, որը խարխլեց խորհրդային վարչակարգի հիմքերը՝ ժողովրդական մեծ շարժման միջոցով։ Այդ ժամանակներից ժողովրդավարական ձգտումներն ամուր են մնացել Հայատանում։
Երկրորդ, Հայաստանը սահմանափակ ռեսուրսներով և դեպի ծով ելք չունեցող երկիր է, որն ունի լրջագույն անվտանգային մարտահրավերներ, որոնք սերում են տարածաշրջանի խրթին աշխարհաքաղաքական իրավիճակից։ Որպես արդյունք՝ Հայաստանի ժողովուրդը չէր կարող իրեն շռայլություն թույլ տալ՝ ունենալու ուռճացված ինստիտուտներ, որոնք տնտեսությունը անարդյունավետ են դարձնում և խոչընդոտում են երկրի զարգացմանը։ Ինչպես շատ այլ ժողովուրդներ, Հայաստանը կարքի ունի զարգացնել իր տնտեսական և քաղաքական ինստիտուտները, որպեսզի պայմաններ ստեղծի տնտեսական, քաղաքական և սոցիալական զարգացման համար։ Հետևաբար, ազգային ինստիտուտների արդիականացումը դարձավ պարտադիր պայման, իսկ ժողովրդարությունը միակ կեսունակ լուծումն էր, որը կարող էր օգնել մեզ հասնել այդ առանցքային նպատակին։ Մենք ժողովրդավարությանն այլընտրանք չենք տեսնում։ Սակայն ամուր ժողովրդավարությանը հասնելը դժվար գործընթաց է։ Այն պահանջում է ժամանակ, անվերապահ նվիրում և նույնիսկ փոփոխություններ մենթալիտետի մեջ։ Մենք միայն այս հավերժական ձգվող ճանապարհի առաջին քայլերն ենք արել։
Աննախադեպ հանրային աջակցությամբ և լեգիտիմությամբ օժտված Հայաստանի կառավարությունը որդեգրել է բավական հավակնոտ բարեփոխումների օրակարգ։ Կառավարության առաջնահերթությունների շարքում են կոռուպցիայի դեմ վճռական պայքարը, մենաշնորհների արմատախիլ անելը, տնտեսական և քաղաքական դերակատարների համար հավասար մրցակցային պայմաններ ապահովելը, աղքատության վերացումը և անկախ դատական համակարգի ստեղծումը։
Ավարտին հասցնելով քաղաքական անցումը՝ այժմ մեր կառավարությունը կենտրոնացած է տնտեսական փոփոխությունների վրա։ Մենք բացել ենք ամբողջությամբ նոր էջ. այժմ Հայաստանում կա իրապես մրցակցային միջավայր բիզնեսի համար։ Մենք բարելավում ենք պետության կարգավորող դերը, վերացնում ենք առևտրի նկատմամբ խոչընդոտները, արդիականցում ենք ենթակառուցվածքները, մեծացնում ենք հայկական ապրանքների մրցակցայնությունը և ներգրավվում արտաքին ուղղակի ներդումներ։ Ավանդական ճյուղերին զուգահեռ, ինչպիսիք են հանքարդյունաբերությունը, գյուղանտեսությունը, ադամանդի մշակումը, տեքստիլը, գինին և լիկյորները, մենք նաև զարկ ենք տալիս արդյունաբերության վրա հիմնված տնտեսությանը՝ կենտրոնանալով զարգացման ամենամեծ ներուժ ունեցող ոլորտների վրա, ներառյալ՝ տեղեկատվական տեխնոլոգիաները, կրթությունը, ջրային ռեսուրսները, առողջապահությունը, զբոսաշրջությունը և վերականգնվող էներգիան։
Հայաստանը, լինելով Եվրասիական Տնտեսական Միության (ԵԱՏՄ) անդամ, կամրջի դեր է կատարում ԵԱՏՄ-ի և Եվրամիության միջև՝ հնարավորություն տալով արևմտյան ընկերություններին բիզնեսով զբաղվել ԵԱՏՄ տարածքում՝ օգտագործելով հայերի գիտելիքները և հմտություններն ու այն փաստը, որ հայերը մանրամասն տիրապետում են այս շուկային և դրա կանոններին։ Որպես ԱՀԿ անդամ, Հայաստանն այլ անդամ երկրների հետ վայելում է Ամենաբարեխիղճ ազգի կոչումը։ Մենք ԵՄ-ի հետ ստորագրել ենք «Խորը և համապարփակ համագործացության» համաձայնագիրը, ինչը կապում է Հայաստանը ԵՄ-ի հետ և՛ տնտեսապես, և՛ քաղաքականապես։ Այպիսով՝ Հայաստանում կան բոլոր հնարավորություններն արտասահմանյան ներդրողների համար, որպեսզի նրանք սկսեն իրենց բիզեսն այստեղ։
Մենք իրապես տեխնոլոգիական և արդյունաբերական տնտեսության կառուցման ճանապարհին ենք։ Տնտեսություն, որն իր ավելի լայն հնարավորություններով և հեռանկարներով կհամապատասխանի 21-րդ դարի պահանջներին և Հայաստանին կդիրքավորի որպես երկրի, որն արտադրում է բարձր արժեքով և գիտելիքահեն ապրանքներ և ծառայություններ՝ հիմքում ունենալով ստեծարար մարդակային կապիտալ։
Մենք վճռականորեն առաջ ենք շարժվում այս ճանապարհով, որպեսզի հասնենք մեր վերջնական նպատակին, այն է՝ կայուն, ժողովրդավարական և տնտեսապես զարգացող Հայաստան, որը հիմնված է օրենքի գերակայության և հաշվետու կառավարման վրա։ Մենք իրավունք չունենք ձախողվելու։ Մենք պետք է արդարացնենք մեր ժողովրդի վստահությունը և պաշտպանենք ժողովրդավարությունը։