ՆԱՏՕ-ն հավերժ չէ

Լեյֆ Հյոկերստեդթ Էկենես (Leif Höckerstedt Ekenäs)

Հուլիսի 7-ին ՄԱԿ-ը քվեարկեց միջուկային զենքի արգելման օգտին: Բայց ոչ Ֆինլանդիան, որը ցանկանում էր աջակցել ՆԱՏՕ-ի երկրներին: Ֆինլանդիան հայտնվել է լավ ընկերական միջավայրում. ԱՄՆ, Ռուսաստան և Չինաստան: Շվեդիան, ինչպես աշխարհի շատ երկրներ, քվեարկեց արգելման օգտին:

Այն փաստը, որ Ֆինլանդիան (ներքին շրջանակը) մեծ ցանկություն ունի ստանալ ՆԱՏՕ երկրի կարգավիճակ, նորություն չէ: Զարմանալին այն է, որ Շվեդիան հետագայում չստորագրեց այն պայմանագիրը, որը հենց ինքն էր խթանել: Պատճառը նամակն էր, որը պաշտպանության նախարար Փիտեր Հալթքվիսթը ստացել էր Միացյալ Նահանգներից. «Եթե ստորագրեք՝ ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությունը վտանգի տակ կլինի: Այստեղ որոշումներ է կայացնում ՆԱՏՕ-ԱՄՆ-ն»:

Իսկ հասարակ մարդկանց համար սպառնալիքը ռազմական խաղ է: Ցանկացած ողջամիտ մարդ հասկանում է, որ ՆԱՏՕ-ի արևելք ընդլայնումը սադրիչ գործողություն է: Սանկտ Պետերբուրգը գտնվում է այնտեղ, որտեղ միշտ եղել է, իսկ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո հոգեբանական վնասները դեռ չեն բժշկվել: Հիտլերը, Ստալինը և Մեններհայմը պայքարում էին իրենց ազնիվ նպատակների համար, իսկ Լենինգրադում՝ Սանկտ Պետերբուրգում, մեկ միլիոն մարդ էր մահանում:

Ինչու՞ են իշխող շրջանակները ցանկանում հարստացնել սպառազինությունները և անդամակցել ՆԱՏՕ-ին, մինչդեռ սովորական մարդիկ ավելի քիչ են ոգևորված դրանով: ՆԱՏՕ-ն տալիս է կարգավիճակ, ուժ և գումար: Վերջինիս պաշտպանական բյուջեն սարսափեցնում է: Աշխարհում 2016թ.-ի ռազմական բյուջեների տվյալներով առաջին հորիզոնականներում են ԱՄՆ-ն՝ (611 մլրդ դոլար, ըստ Ստոկհոլմի խաղաղության միջազգային հետազոտությունների ինստիտուտի` SIPRI), Չինաստանը՝ (215 միլիարդ դոլար), Ռուսաստանը՝ (69 միլիարդ դոլար), Սաուդյան Արաբիան՝ ($ 64 մլրդ) և Հնդկաստանը (56 մլրդ դոլար): Բոլորը, բացի Սաուդյան Արաբիայից, հետագայում ավելացրել են իրենց բյուջեն: Սա ձեռնտու է և´ զինվորականներին, և´ քաղաքական գործիչներին, և´ գիտնականներին, և´ զենք արտադրողներին։

Շատ տղամարդիկ բավականություն են զգում՝ սպառնալով այլ «ալֆա-արուներին»՝ ոխերիմ թշնամիներին, և բարձրացնելով իրենց ազգային ինքնագնահատականը: Բարդ տեխնոլոգիաների ու հուսահատ պայքարի համադրությունը ապշեցնող է: Կանանց շարժման հարցում խնդիրներ են առաջանում, պե՞տք է արդյոք կանայք աջակցեն խաղաղ գաղափարախոսությանը, թե՞ նրանք էլ պետք է ցույց տան իրենց, որպես տաղանդավոր մարդասպաններ, ինչպես տղամարդիկ:

Ֆինլանդիայի համար ՆԱՏՕ-ն հաճախ դիտվում է որպես պաշտպանական վահան: Բայց դա այդպես չէ: Ֆինլանդիան ստիպված կլինի աջակցել ցանկացած տխմար գործողության, որը նկախաձեռնի ԱՄՆ-ն, այդ թվում Մերձավոր Արևելքում: Ֆինլանդիան մաս է կազմում իշխանության ունեցող այն միջազգային համագործակցության, որն ընդգրկում է Երկրի ողջ բնակչության մի փոքր մասը միայն: Ասիայում, Աֆրիկայում և Լատինական Ամերիկայում բնակվում է ավելի քան վեց միլիարդ մարդ, իսկ Հյուսիսային Ամերիկայում և Եվրոպայում՝ ընդամենը մեկ միլիարդ: Ոչ ոք չգիտի, թե ուր է տանում ՆԱՏՕ-ի ագրեսիվ քաղաքականությունը: Անդունդն ընկած է մի կողմից, տնտեսական և ռազմական ուժերի (ԱՄՆ-ՆԱՏՕ), մյուս կողմից` մարդկանց և հողերի (մնացյալ աշխարհի) միջև է: Եվ այս տարբերությունը կարող է ճակատագրական դառնալ:

Ֆինլանդիան սխալ քվեարկեց ՄԱԿ-ի միջուկային զենքի հարցում, սակայն ցուցադրեց, որ ՆԱՏՕ-ն ենթադում է միջազգային ռազմական միակարծություն: Այս հարկադրական միասնությունը սահմանափակում է Ֆինլանդիայի ազատությունը տարածաշրջանային  մակարդակում: Սկանդինավիան պետք է դառնա միջուկային զենքերից զերծ գոտի, այլ ոչ թե հակառակը:

HBL Hufvudstadsbladet պարբերական