The New York Times պարբերականի սյունակագիր Քեն Յավորովսկին ակնարկ է հրապարակել Հայոց ցեղասպանության մասին ռեժիսոր Ջո Բերլինգերի «Ոչնչացնելու մտադրություն. մահ, ժխտում և նկարագրություն» վավերագրական ֆիլմի վերաբերյալ: Պարբերականի անդրադարձը ներկայացնում ենք ստորև.
«Թեև հնարավոր է չկա ամբողջովին անաչառ եղանակ քննարկելու Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ թեման, սակայն ֆիլմում հույզերի և ինքնատիրապետման հավասարակշռությունն օգնում է պատմություններն ավելի ազդեցիկ դարձնելուն:
20-րդ դարի սկզբին օսմանյան թուրքերի կողմից սպանվել են շուրջ 1,5 միլիոն հայեր: Այն ինչը պետք է լիներ ճանաչված փաստ, սադրիչ թեմա է դարձել, քանի որ թուրքական կառավարությունը շարունակում է անտեսել կամ հերքել իրադարձությունները և մեկ դար շարունակ դրդում է այլ կառավարություններին նույնն անել:
Ռեժիսոր Ջո Բերլինգերն օգտագործել է վերապրածների հին լուսանկարներն ու պատմաբանների մտքերը՝ հանցագործությունների մասին պատկերացում տալու համար:
Բերլինգերի նախագիծը խելացի է, ինչպես նաև խորհրդանշական. փաստերը ցույց են տալիս, որ թուրքական կառավարությունը հաճախ ճնշում է գործադրում կինոստուդիաների վրա՝ Ցեղասպանության մասին ֆիլմեր նկարահանելու համար:
Ֆիլմի վերաբերյալ քննարկումները միահյուսված են պատմական վերլուծությանը: Առկա են ամբոխի հոգեբանության, ռևիզիոնիզմի և օսմանյան թուրքերի հետ գերմանական համագործակցության վերաբերյալ ուսումնասիրություններ: Եվ առանձնակի ջանքեր պետք չեն՝ տեսնելու, թե ինչպես հայերի կոտորածը հիմք հանդիսացավ Հոլոքոստի համար:
Իրականում, «Ոչնչացնելու մտադրությունը» զոհերին հիշելու կոչ է՝ և հանուն իրենց, և հանուն մեզ: «Եթե դուք ցանկանում եք հասկանալ Հարավսլավիայի, Ռուանդայի դեպքերը, ինչպես նաև ցանկացած այլ զանգվածային վայրագություն, որը տեղի է ունենում այսօր, ապա դուք պետք է ուսումնասիրեք Հայոց ցեղասպանությունը»,- վավերագրական ֆիլմի վերջում ասում է մի գիտնական: «Պատմությունը անցյալում չէ»»: