ԱՄՆ նախագահական ընտրություններին ընդառաջ սոցիոլոգիական հարցումների ճնշող մեծամասնությունը կանխորոշել էր Հիլարի Քլինթոնի հաղթանակը, սակայն ընտրությունների արդյունքներով ԱՄՆ 45-րդ նախագահ ընտրվեց Դոնալդ Թրամփը: Սոցիոլոգիական հարցումների արդյունավետության, գործիքակազմի և կանխատեսելիության հավանականության շուրջ «Նովայա գազետա» պարբերականին մեկնաբանություն է տվել Ռուսաստանի խոշոր հետազոտական «Լևադա-կենտրոն» -ի ղեկավար Լև Գուդկովը:
«Ես խիստ չէի դատի ամերկացի սոցիոլոգներին, քանի որ նրանք շատ դժվարին դրության մեջ էին հայտնվել: Բոլոր հետազոտությունները, բացի այն մեկից, որ Los Angeles Times-ն էր իրականացրել, շատ փոքր տարբերություն են ցույց տվել թեկնածուների օգտին ստացած ձայների առումով: Հիմնականում սոցիոլոգներին իրենց կանխատեսումներում արդարացնում է այն հանգամանքը, որ, իսկապես, ընտրությունների ընդհանուր արդյունքով Քլինթոնը Թրամփից ավելի շատ ձայն է ստացել: Բայց, կարծում եմ, ամերիկացի սոցիոլոգներին առաջին հերթին հուսախաբ արեց սոցիոլոգիական գործիքակազմը, որ նրանք ընտրել էին:
Ամերիացիները հիմնականում օգտագործում են ավելի էժան ՝ հեռախոսային կամ առցանց ռեժիմով իրականացվող հարցման տեխնոլոգիաները: Իսկ, որպես կանոն, բոլոր հեռախոսային հարցումների արդյունքներով մարդիկ կողմ են արտահայտվում իշխանության եղած կուսակցության օգտին: Սա հայտնի փաստ է:
Երկրորդ՝ Ամերիկայում մարդկանց շատ հաճախ են հարցեր տալիս: Այդ իսկ պատճառով էլ շատ մեծ է մերժումների հավանականությունը, որը կարող է հասնել մինչև 90-95 տոկոս: Այսինքն՝ մարդիկ հոգնել են այդ սոցիոլոգիական հարցումներից: Ի դեպ, Ռուսաստանում այդ տոկոսը բավական ցածր է:
Քաղաքական բաժանվածության և դժգոհության պայմաններում, սոցիոլոգները հակված են նման տրամադրություններ ունեցող մարդկանց դասակարգել որպես չկողմնորոշվածներ: Սա լուրջ բացթողում է ճգնաժամային կամ աճող լարվածության պայմաններում ամերիկացիների տրամադրությունների վերլուծության դինամիկայի մասով և ցույց է տալիս դրա ոչ խորքային լինելը:
Մի կողմից մենք գործ ունենք ամերիկյան ժողովրդավարության հաղթարաշվի հետ, որը ցույց է տալիս, որ ընտրողն անկախ է քաղաքական համակարգից, իսկ մյուս կողմից էլ՝ ջրի երես է դուրս եկել ամերիկյան անհատականությունը, որը դեմ է քվերակել պարտադրվող պետության ուժին՝ սոցիալիզմի ամերիկյան ընկալմամբ, բարձր հարկերով, որոնք ճնշում են փոքր բիզնեսի զգալի մասին: Բայց սա արդեն ոչ թե սոցիոլոգիական տեխնիկայի խնդիր է, այլ էլեկտորատի խորքային վերլուծության բացակայության խնդիր է:
Կարո՞ղ էր լինել նաև այնպես, որ մարդիկ պարզապես ամաչեին ճիշտն ասելուց: Օրինակ՝ նրանք նախընտրում են Ժիրինովսկուն կամ Թրամփին, բայց անհարմար են զգում այդ մասին բարձրաձայնել: Սա իրականում հորինվածք է: Ամերիկյան պայմաններում շատ քիչ են մարդիկ, ովքեր կամաչեն: Եթե մարդիկ գտնում են, որ Թրամփն արտահայտում է իրենց շահերը, նրանք կկանգնեն նրա կողքին, վերջինս կդառնա նրանց մարդն ու այս կերպ ամաչելու որևէ խնդիր չի լինելու: Պարզապես ամաչելն ավելի շուտ լիբերալ դեմոկրատներին է բնորոշ, ավելի կրթված ու լուսավորված մարդկանց: Դա սեփական պատկերացումները բնակչության մեկ այլ շերտի վրա տեղայնացնելու ձև է: Ինձ դա համոզիչ չի թվում: Բացի այդ էլ ամերիկայում հարցվողները որևէ վախ չունեն և մարդիկ իրենց ինքնագնահատականի հարցում համոզված են:
Իհարկե Թրամփը պոպուլիստ ու դեմագոգ է: Բայց նրան աջակցություն հայտնեցին: Հենց նրա խոստումները ամրացրեցին սպիտակամորթ աշխատողների դժգոհությունը, որոնք էլ վերջին հաշվով քվեարկեցին Թրամփի օգտին»: