Բորիս Նավասարդյանի դիտարկումները պետպաշտոնյաների պարգևավճարների շուրջ
Պարզունակ ճշմարտություններ եմ ասելու, կրկնելու եմ արդեն հնչեցրած մտքեր, բայց զգացել եմ լրատվական դաշտում դրանց պակասը: Եթե սխալ եմ զգացել ու երկար եմ շարադրել, կներեք:
Պարգևատրումների մասին խոսացողները փորձում եմ մարդկանց տպավորել թվերով: Բայց խնդիրը թվերի մեջ չէ, այլ սկզբունքի:
Պետական պաշտոնյաի աշխատավարձ (ռոճիկի իմաստով) ստանալը պիտի նշանակի, որ մարդը 100%֊ով կատարել է իր պարտականությունները: Եթե պարգևատրումների հետ միասին աշխատավարձը կազմում է ռոճիկի 250%֊ը, նշանակում է, որ մարդը իր պարտականությունների համեմատ 2.5 անգամ ավել/լավ է աշխատել, տալով համապատասխան արդյունք: Միևնույն ժամանակ ոչ֊ոք չի կարող պնդել, թե քաղաքացիների կյանքի որակի բարձրացման, բարեփոխումների արագության և արդյունավետության, կառավարման համակարգի օպտիմալացման, ներդրումների ծավալների առումով և այլն, մեզ մոտ վիճակը լավացել է 2.5 անգամ, կամ հստակ հեռանկարներ կան, որ տեսանելի ապագայում այդքան լավանալու է:
Միանշանակ և զգալիորեն նվազել է պետությունից, քաղաքացիներից գողացածի ծավալը, որը և ստեղծել է պետական և տեղական ինքնակարավարման մարմինների համար հնարավորություններ ավելի շատ ծախսել: Սակայն եթե այդ հնարավորությունը օգտագործվում է պարգևատրումներ տալու վրա, դա ընկալվում է որպես մի տեսակ ուղերձ հասարակությանը, որ պաշտոնյայի համար նորմը (պարտականությունների 100%֊ի կատարումը) ենթադրում է նաև գողանալը, կաշառք վերցնելը, իսկ չգողանալու ու կաշառք չվերցնելու համար հասնում է պարգևատրում…
Իհարկե, մեր պետական ապարատը ունեցել է որոշ այլ կոնկրետ հաջողություններ, որոնց համար կարող էին պարգևատրվել դրանց անմիջականորեն նպաստած աշխատողները: Հիշատակեմ միայն բոլորին հայտնի քիչ թե շատ հաջողված իրադարձությունները/ոլորտները` Ֆրանկոֆոնիայի (2018) և ԵԱՏՄ (2019) վեհաժողովները, բարձր տեխնոլոգիաների ֆորումը (2019), ճանապարհաշինությունը, էժան ավիաուղիների հայկական շուկա բերելը…
Սակայն անհասցե ամսական պարտադիր և ստանդարտացված պարգևատրումները խրախուսելու փոխարեն այլասերում են չինովնիկին, անհիմն և առանց աշխատանքի որակի վրա դրականորեն ազդելու բարձրացնում ինքնագնահատականը, սեփական կարևորության զգացումը: Մարդիկ ձեռք են բերում բյուրոկրատիային բնորոշ բացասական հատկություններ:
Միանգամայն համաձայն եմ, որ հանրային աշխատանքի համար պետք է ստեղծվեն պայմաններ, որոնք մրցակցային են մասնավոր սեկտորում աշխատանքի համեմատ, որ ֆինանսական ապահովումը պետք է հնարավորինս համապատասխանի արժանապատիվ կյանք վարելու պահանջարկին և ազատի այլ եկամուտներ ստանալու անհրաժեշտությունից: Սակայն տվյալ խնդիրը պետք է լուծվի ֆիքսված աշխատավարձերի/ռոճիկների միջոցով, որոնց որոշակի չափով բարձրացումը երկրում տեղի ունեցած փոփոխություններից հետո անվիճելիորեն արդարացված էին: Իսկ ցանկացած տեսակի բոնուսները պիտի նախատեսվեն բացառապես կոնկրետ նվաճումների, իրավիճակների համար: