Ովքե՞ր են դրդում «սառը պատերազմի»

Պատրիկ Բյուքենենի 2005-ին գրված հոդվածը, որտեղ հեղինակը կանխատեսում է, որ Ռուսաստանը չի հանդուրժի իր սահմանների մոտ ամերիկյան կազմակերպությունների ակտիվությունը։

ԱՄՆ Կենտրոնական հետախուզական վարչության (ԿՀՎ) նախկին տնօրեն Ջեյմս Վուլսին, վերջերս հանդես գալով «Fox News» ծրագրում, պուտինյան Ռուսաստանն անվանեց «ֆաշիստական»: Ավելի վաղ նա ասել էր հետևյալը. «Պուտինի օրոք ռուսական կառավարությունը չափազանց մոտ է նրան, որ, ըստ էության, դառնա ֆաշիստական»:

Նախորդ աշնանը Զբիգնև Բժեզինսկին «The Well Street Journal»-ի էջերում Պուտինին անվանել էր «մոսկովյան Մուսոլինի» և նրա վարչակարգը բնութագրել որպես «շատ կողմերով համանման Մուսոլինիի ֆաշիզմին»:

Քանի որ Վուլսին նախկինում եղել է ԿՀՎ տնօրեն, իսկ Բժեզինսկին` ազգային անվտանգության գծով նախագահի խորհրդական, Մոսկվան, ամենայն հավանականությամբ, այս խոսքերը կորակի որպես բռնի գործողությունների կոչ: Նույն կերպ կորակեինք դրանք նաև մենք, եթե ռուսական նախկին բարձրաստիճան վարչարարներից որևէ մեկը Ջորջ Բուշ-կրտսերին հանկարծ սկսեր անվանել ֆաշիստ, իսկ մեր կառավարությունը` ֆաշիստական:

Սակայն ոչ միայն այս վիրավորանքները ստիպեցին Պուտինին պահանջել այն հարցի պատասխանը, թե մտադիր չէ, արդյոք, Ամերիկան շրջապատել և մեկուսացնել Ռուսաստանը:

Քողարկվելով ժողովրդավարության սուրբ հասկացության տակ` մենք միլիոններ ենք ներդնում նախկին խորհրդային հանրապետություններում` հանուն նրա, որպեսզի տապալենք Մոսկվային բարեկամ վարչակարգերը և նպաստենք այնպիսի կուսակցությունների ու քաղաքական գործիչների ընտրությանը, որոնք կխզեն կապերը Ռուսաստանի հետ, կկողմնորոշվեն դեպի Արևմուտք և կմտնեն ՆԱՏՕ, ուր իշխում է ԱՄՆ-ը:

«The Associated Press»-ի աշխատակից Մաթ Քելիի վկայությամբ, Ամերիկան, որպեսզի ֆինանսավորի նախագահ Լեոնիդ Կուչմայի տապալումը, ընտրություններում վարչապետ Վիկտոր Յանուկովիչի պարտությունը և Վիկտոր Յուշչենկոյի նախագահ ընտրվելը, երկու տարվա ընթացքում Ուկրաինայում ներդրել է ավելի քան 65 մլն դոլար: Յուշչենկոյի հաղթանակը վերընտրություններում ողջունվում է որպես Ուկրաինայի պատմության մեծագույն իրադարձություններից մեկը, սակայն այն կասկածելիորեն նման է ամերիկյան «էլեկտորատային ինժեներիայի» արտադրանքին: Ինչպես հայտարարում է Քելին, ԱՄՆ փողերն ուղղվեցին Ուկրաինա, որպեսզի «պատրաստեն խմբեր և անհատ մարդկանց, որոնք հանդես են գալիս ռուսական կառավարության կողմից սատարվող թեկնածուի դեմ, որոնք այժմ կոչում են իրենց Նարնջագույն հեղափոխության մասնակիցներ»:

Անգլիացի լրագրող Ջոն Լաֆլենդն ասում է, թե «Пора» երիտասարդական խումբը, որը նոյեմբերին գրավել էր Կիևի կենտրոնական հրապարակը, երբ թվում էր, թե Յուշչենկոյից խլել են հաղթանակը, հիշեցնում է Սերբիայի «Отпор» և Վրաստանի «Կմարա» կազմակերպությունները. կազմակերպություններ, որոնք ստեղծվել ու ֆինանսավորվել են Վաշինգտոնի կողմից:

«The Guardian»-ի աշխատակից Իեն Թրեյնորի խոսքերով` ԱՄՆ գործակալությունները քվեատուփերի և քաղաքացիական անհնազանդության միջոցով ժողովրդավարության առաջխաղացման գործողությունը հասցրին այնպիսի կատարելության, որ այդ մեթոդները դարձան այլ երկրների ընտրություններում հաղթանակի հասնելու օրինակներ: Թեպետ Բելառուսում այդ գործողությունն անկարող եղավ գահընկեց անել Ալեքսանդր Լուկաշենկոյին, սակայն դրանով հաջողվեց Սերբիայում փոխել Միլոշևիչին, Վրաստանում` մեր վաղեմի բարեկամ Շևարդնաձեին և այժմ էլ Ուկրաինայում` Կուչմա – Յանուկովիչին:

Արևմտամետ ու ՆԱՏՕ-ամետ կուսակցություններին մարդկանցով, դրամով և կադրերի պատրաստմամբ օգնելու համար ծառայեցվել են մի շարք կառույցներ, որոնց թվում են` ԱՄՆ Միջազգային զարգացման գործակալությունը (USAID), Ժողովրդավարության զարգացման ազգային հիմնադրամը (NED) և նրա դուստր կազմակերպությունները, Միջազգային հանրապետական ինստիտուտը (IRI) և Ազգային ժողովրդավարական ինստիտուտը (NDI), ինչպես նաև «Freedom House» իրավապաշտպան ու Ջորջ Սորոսի բարեգործական կազմակերպությունների զանազան մասնաճյուղերը:

Ո՞վ է Միջազգային հանրապետական ինստիտուտի նախագահը. Ջոն Մակքեյնը: Ո՞վ է ղեկավարում Ազգային ժողովրդավարական ինստիտուտը. ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար Մադլեն Օլբրայթը: «Freedom House» կազմակերպությունում ո՞վ է հրամաններ արձակում. ԿՀՎ նախկին տնօրեն Ջեյմս Վուլսին: Արդյոք Սպիտակ տունն այդ խմբերին «կանաչ լո՞ւյս» է տվել, որպեսզի միջամտեն Ուկրաինայի ընտրություններին և կշեռքի նժարը թեքեն Յուշչենկոյի կողմը:

Հուվերի ինստիտուտի հետազոտող Մայքլ Մաքֆոլը «The Washington Post» թերթում խոստովանում է, որ «ազդեցության ամերիկյան գործակալները միջամտել են Ուկրաինայի ներքին գործերին» և ավելացնում. «Մենք այդպես վարվելու բարոյական իրավունք ունենք»: Նա ասում է, որ թեև ժողովրդավարամետ կազմակերպությունները ֆինանսավորվում են ԱՄՆ կառավարության կողմից, սակայն գործում են ինքնուրույն և ԱՄՆ Պետդեպարտամենտն ու Սպիտակ տունը «գրեթե առնչություն չունեն ժողովրդավարության զարգացմանն աջակցող ծրագրերի մշակման կամ իրագործման հետ»:

Բուշ-կրտսերի մամուլի քարտուղար Սքոթ Մաքլելանը դա ժխտում է. «Գոյություն ունի հաշվետվության համակարգ: Մենք աշխատում ենք համոզվել, որ գումարները ծախսվել են այն նպատակների վրա, որոնց համար հատկացվել են»:

Ուրեմն որտե՞ղ է ճշմարտությունը: Իրո՞ք Բուշ-կրտսերը զիջել է ռուսական քաղաքականության վերահսկողությունը «ազատ նկարիչներին», որոնք ատում են Պուտինին ու ցանկանում են մեկուսացնել նրա կառավարությունը, թե՞ Սպիտակ տունը ջանում է իր համար ապահովել հերքման արժանահավատ հնարավորություն` միաժամանակ թույլատրելով «ազատ նկարիչներին» կատարելու մի աշխատանք, որը «սառը պատերազմի» տարիներին անում էր ԿՀՎ-ն:

Եթե Պուտինը սաստիկ զայրացած է, կարո՞ղ ենք մենք, արդյոք, դրա համար նրան մեղադրել: Ինչպե՞ս կարձագանքեինք մենք, եթե չինացիները կամ ֆրանսիացիները միջամտեին մեր ընտրություններին, իսկ հետո Եվրամիությունը կամ Պուտինը դատապարտեին 2000թ. Ֆլորիդա նահանգում քվեների վերահաշվարկումը կամ 2004թ. Օհայո նահանգում ընտրությունների արդյունքները որակեին որպես խարդախություն:

Ռուսաստանի բարեկամության նվաճումը «սառը պատերազմում» մեր հաղթանակի գլխավոր դիվիդենտներից էր: Մեզ հարկավոր չէ արտաքին քաղաքականության «ազատ նկարիչներին», հավասարապես նաև` չվերահսկվող գործակալություններին կամ ոչ կառավարական կազմակերպություններին թույլատրել` վտանգի տակ դնելու այդ կենսականորեն կարևոր հարաբերությունները:

ԱՄՆ Կոնգրեսը պարտավոր է այս հարցով անցկացնել հրապարակային լսումներ: Այն առնվազն պիտի թույլ տա մարդկանց իմանալ, թե ովքեր են մեզ դրդում Ռուսաստանի հետ նոր «սառը պատերազմի» և «չորրորդ աշխարհամարտի»:

Հոդվածը վերցված է «Հանրապետական» ամսագրից