Իմ մանկության մի մասն անցել է Անկարայում և Մադրիդում։ 1980-ականների սկզբին այս երկու վայրերում ապրելը բավական տարօրինակ փորձառություն էր։ Իսպանիան նոր էր անցում կատարել ժողովրդավարությանը՝ երկար տարիների բռնապետությունից հետո, իսկ Թուրքիան ևս մեկ զինված հեղաշրջում էր տեսել։ Երկու երկրները Եվրոպայի ծայրամասերում են գտնվում։ Ասում են՝ «Եվրոպան ավարտվում է, երբ Պիրենեյան լեռներն են սկսվում», բայց, եթե Ֆրանսիայի և Իսպանիայի միջև եղած այս լեռնաշղթան ավարտն է, ապա մյուս սահմանը Բոսֆորն է։ Ես զգում էի, որ ճամփորդում եմ Եվրոպայի մի ծայրից մյուսը։
Իմ տեսած Իսպանիան կյանքով լի էր, հյուրասեր և ջերմ։ Չնայած Ֆրանկոյին սիրող մեծահասակների փնթփնթոցներին, Իսպանիան նորից դարձավ ժողովրդավարական։ Ես ուզում էի Թուրքիան նույնպես գնա այդ ճանապարհով։ Մի օր դպրոցի ճանապարհին մի զարհուրելի բան տեսա։ Փողոցին զուգահեռ պատերին փակցված էին աղբամանը նետված երեխաների նկարներ։ Դրանք փակցվել էին ծայրահեղ պահպանողական կաթոլիկ խմբի կողմից, որոնց կարծիքով, ընտանեկան արժեքները վտանգի տակ էին, իսկ կանայք շատ հեռուն են գնացել էմանսիպացիայի անվան տակ։ Պատրիարխալ տրամադրությունները դեռևս պահպանվել էին, մշակութային պատերազմները՝ շարունակվում են։
Վերջին ընտություններն այդ ամենն առավել պարզորոշ դարձրեցին։ 1978թ.-ից այս կողմ, առաջին անգամ աջ ծայրահեղական կուսակցությունը լուրջ հաջողություն է գրանցում։ Իսպանիայում «Vox»-ին հաջողվել է հավաքել ձայների 10.26%-ը։ 2013թ.-ին ստեղծված կուսակցությունը դարձավ ամենաարագ աճող շարժումը։ Քաղաքագետները ժամանակին վստահորեն ենթադրում էին, որ կան երկրներ, որտեղ ֆաշիզմը երբեք այլևս չի բարձրացնի իր տգեղ գլուխը։ Գերմանիան և Իսպանիան, ովքեր անցել են ֆաշիզմի միջով, թվում էր, թե դիմադրողականություն են ձեռք բերել աջ ձայրահեղականության նկատմամբ։ Սակայն առաջ եկան «Ալտերնատիվ Գերմանիայի համար» և «Vox» կուսակցությունները՝ ցույց տալով այդ ենթադրությունների սխալ լինելը։
Այն, ինչ «Vox»-ն առաջարկում է իսպանացիներին, շատ նման է այլ պոպուլիստ-ազգայնականների առաջարկներին. հակամիգրացիոն քաղաքականություն, ոչ բազմազանությանը, ոչ նույնասեռ ամուսնություններին և ԼԳԲՏ իրավունքերին և ագրեսիվ ձգտում միֆական ոսկե անցյալին։ Կատալոնյան կոնֆիլկտը նպաստեց նրանց աճին, ինչպես պատմության մեջ եղել է, երբ մի ազգայնական շարժումը հարուցել է մեկ այլ ազգայնականության ակտիվացմանը։ Պոպուլիստ ազգայնականները սիրում են մտացածին թշնամիներին, և «Vox»-ը բացառություն չէ։ Կանանց նկատմամբ վերաբերմունքը նույնպես նույն է։ Ըստ նրանց, տղամարդիկ տառապում են «ֆեմինիստների» պատճառով, ովքեր վտանգում են սոցիալական կառուցվածքը։
Նրանք չեն հավատում, որ հայրիշխանությունը գոյություն ունի, ինչպես չեն հավատում կլիմայական փոփոխություններին։ Գալով Թուրքիայից՝ Իսպանիայի կնատյաց հռետորաբանությունը բնավ անծանոթ չէր ինձ։ Ինչպես թուրքական Արդարություն և զարգացում կուսակցությունը, «Vox»-ը նույնպես ցանկանում է վերափոխել ներկայիս գենդերային նախարարությունը՝ ընտանիքի նախարարության։ Բառերի փոփոխությունը կարևոր է։ Փոխանակ գենդերային խտրականությանը և ինստիտուցիոնալ անհավասարությանն անդրադառնալուն՝ նրանք կենտրոնանում են «ավանդական ընտանիքի արժեքների» վրա։ Մինչև վերջերս Իսպանիան համարվում էր այն քիչ երկրներից, որը գենդերային հավասարության բարձր ցուցանիշներ ունի։ Այժմ մենք գիտենք, որ անգամ այսպիսի երկրներում պատմությունը կարող է հետընթաց ապրել։
Կուսակցության մամուլի խոսնակ Ֆրանցիսկո Սերանոն, ով նախկին դատավոր է, անգամ պնդում է, որ տղամարդկանց նկատմամբ ցեղասպանություն է իրականացվում՝ հիմնավորելով այն ինքնասպանությունների բարձր ցուցանիշներով։ Սա աջ ծայրահեղականների քարոզչության բնորոշ տարրերից է։ Հարմարեցնել իրական խնդիրները (երիտասարդ տղամարդկանց նկատմամբ ճնշումները՝ մասնավորապես նրանց, ովքեր անապահով ընտանիքներից են) սեփական քաղաքական շահերին։ «Vox»-ը միայնակ չէ այս հարցում։ Ուլտրապահպանողական կաթոլիկ կազմակերպություններն, օրինակ՝ «Hazte Oír»- ը (Դարձրու քեզ լսելի), որը հայտնի է իր ագրեսիվ կեցվածքով ընդդեմ տրանսգենդերների, նույնպես աջակցում է հակաֆեմինիստական ուժերին։ Այս տարի, Կանանց միջազգային օրվա նախօրեին նրանք Հիտլերի նկարով ավտոբուսով երթևեկում էին քաղաքում, որի վրա գրված էր. «Դա գենդերային բռնություն չէ, դա տեղական բռնություն է, #StopFeminazis»։ Ասելիքը և «թշնամու» կերպարի ստեղծումը ավելի պարզ չի լինում։
Աջ ծայրահեղականների «ընտանեկան իրավունքների կոնֆերանսը» տեղի ունեցավ Իտալիայում, որտեղ գլխավոր բանախոսն Իտալիայի փոխվարչապետ և աջակողմյան Լիգայի առաջնորդ Մատեո Սալվինին է։ Իր ելույթում նա հարձակվեց երկու խմբերի՝ ֆեմինիստների և ներգաղթյալների վրա։ Սալվինին կարծում է, որ ծնելիության ցածր ցուցանիշները պարզապես «արդարացում» են ներգաղթի համար և հետևապես իտալացի կանայք ավելի շատ երեխաներ պետք է ունենան։ Նա սխալմամբ մեղադրում է ֆեմինիստներին, ձևացնելով, որ չի տեսնում իսլամական ծայրահեղականության վտանգը և չի կարողանում բացատրել, թե ինչու ֆեմինիստ լինելով հնարավոր չէ դեմ լինել ամեն տեսակ ծայրահեղականության։
Լեհաստանի Օրենք և Արդարություն կուսակցությունը խոսում է «առանց ԼԳՊՏ» երկիր կառուցելու մասին։ Կացինզկին պնդում է, որ գեյերը «ոչ միայն սպառնալիք են Լեհաստանի, այլ ամբողջ Եվրոպայի և քրիստոնեության վրա հիմնված քաղաքակրթության համար»։ Հունգարիայում Վիկտոր Օրբանը, ով ֆինանսական միջոցներով խրախուսում է ծնելիությունն, արգելել է համալսարաններում գենդերային ուսումնասիրությունները։ Թուրքիայում նախագահ Էրդողանն ասում է, որ «ցանկացած աբորտ Ուլուդեր է» (վայր, որտեղ 34 քուրդ բնակիչներ սպանվել են թուրքական բանակի կողից) և ծնելիության վերահսկողությունը դիտարկում է որպես դավադրություն թուրքական մեծ ազգի նկատմամբ։ Երեխա չունեցող կանանց նա անվանում է «թերի»։ «Ուժեղ ընտանիքը ժողովուրդներին դարձնում է ուժեղ, և ազգի ամեն ներկայացուցիչ պետք է միասնական լինի «մեծ նպատակներին» հասնելու ձգտման մեջ»։
Պարադոքսն այն է, որ պոպուլիստ ազգայնականների այս սերունդը միջազգային համագործակցության ճանապարհով է գնում։ Նրանք կրկնօրինակում են միևնույն մարտավարությունները, կրկնում նույն քաղաքականությունը (իսպանական նոր աջ ծայրահեղականներն անգամ ուզում են պատ կառուցել Մարրոկոյի և Սեուտայի միջև), և հաճախ ջերմորեն աջակցում են իրար։ Սալվինին ողջունեց Իսպանիայի ընտրությունների արդյունքները. «Ես հուսով եմ «Vox»-ը կլինի մեր դաշնակիցը մեր կողմից կառուցվող Եվրոպայում»։ Իրապես դա այն է, ինչ նրանք անում են. կառուցում են Եվրոպան։ Ոչ թե նոր կամ նույնիսկ հին, այլ Եվրոպա՝ կառուցված մտացածին և միֆական անցյալի վրա։ Միատարր Եվրոպա, որտեղ զարգացումը կանգ է առնված։
Եթե որևէ մեկը կասկածներ ունի աշխարհով մեկ ընթացող քաղաքական փոփոխությունների վերաբերյալ, պետք է պարզապես նայել քաղաքականությունից դուրս՝ մշակույթի մեջ տեղի ունեցող հուժկու բախումներին՝ սկսած ֆրանսիացի հումորիստներից, ովքեր հարձակվում են փոքրամասնություների վրա, մինչև Իտալիայում աջ թևի քաղաքապետեր, ովքեր վատաբանում են Ջոն Լենոնի երգերը, որովհետև դրանք միջազգային են կամ ձախակողմյա, սկսած Բելգիայում «հալալ» մսի (մահմեդական կրոնի կողմից ընդունելի միս) արգելքից մինչև Ավստրիայի Ազատություն կուսակցություն, որն առաջարկում է, որ հրեաները պետք է հատուկ գրանցվեն, եթե ուզում են ուտել կոշեր միս (հրեական սնունդ)։ Քաղաքագետները երկար ժամանակ ուշադրություն են դարձրել միայն չափելի տվյալներին, մոռանալով մշակույթը, որը թեև դժվար է վերլուծել, բայց կենսական նշանակություն ունի։
Ի հեճուկս Սամուել Հանթինգտոնի կանխատեսման, աշխարհը «քաղաքակրթությունների պատերազմի» մեջ չէ։ Այն, ինչի հետ բախվում ենք, ավելի բարդ է և բազմազան։ Դրանք բաժանում են մեր հասարակությունները և բևեռացնում քաղաքականությունն այն աստիճանի, որ հավերժ մնալու է բաժանված։
Հրապարակման բնօրինակը՝ The Guardian-ում։