«Արդարացված» Թրամփը հակագրոհի է անցնում

675 օր, 35 մլն դոլար, ՀԴԲ-ի 40 գործակալ, 2,8 հազար ծանուցագիր, 500 խուզարկության օրդեր, գրեթե 500 վկա…Այս ամենի արդյունքում պարզվել է, որ Թրամփը և նրա աշխատակազմը Ռուսաստանի հետ չեն համագործակցել 2016 թվականի նախագահական ընտրությունների շրջանում։ Մյուլլերի հետաքննությունն ավարտվել է Թրամփի հաղթանակով, որն ավելացրել է 2020 թվականին վերընտրվելու նրա շանսերը և ավելի շատ ազատություն է տալիս Ռուսաստանի հետ հարաբերություններ հաստատելու հարցում։ Սակայն այս արդյունքները դեռևս բավարար չեն Թրամփի լեգիտիմության թեման վերջնականապես փակելու համար։ Մյուլլերի հետաքննությանը զուգահեռ կատարվում են նաև այլ հետաքննություններ, որոնք թույլ չեն տա մոռանալ ռուսական միջամտության թեման՝ հնարավորություն ստեղծելով Թրամփի հակառակորդներին երկար ժամանակ կատաղի իրավական հարձակումներ ձեռնարկել նրա նկատմամբ։

Կողմերի նոր դիրքերը

«Ամբողջական արդարացում։ Սարսափելի է, որ մեր երկիրն անցավ այդ ամենի միջով։ Իսկ եթե կուզեք ավելի դիպուկ, ապա ահավոր է, որ այդ ամենի միջով անցավ հենց Ձեր նախագահը»,- այսպիսի ինքնվստահությամբ էլ Թրամփն ամերիկյան քաղաքականության մեջ նոր դարաշրջան է բացում։ Հիմա «վհուկների որսի մասին» խոսակցությունները ապացույցներ են ձեռք բերում թե բարձրակարգ պրոֆեսիոնալների շրջապատից և թե անձամբ դատախազ Մյուլլերի, ում նախագահի կողմնակիցներն արդեն իսկ դարձրել էին բողոքի խորհրդանիշ։ Հիմա Թրամփը պատրաստ է անցնել հակահարձակման։ Նա արդեն հայտնել է, որ «ինչ-որ մեկը նայելու է մյուս կողմին»։ Այսինքն՝ քննիչները փորձելու են պարզել, թե ո՞վ և ինչո՞ւ է որոշել սկսել հետաքննությունը, ինչը Թրամփի խոսքով, դարձավ նախագահին հալածելու և նրան տապալելու ձախողված փորձ։

Դեմոկրատները նույնպես հանդես են եկել իրենց դիրքորոշմամբ։ Նրանք մատնացույց են անում ոչ թե Ռուսաստանի հետ շփման բացակայությունը, այլ մեկ այլ կարևոր ասպեկտ։ Մյուլլերի զեկույցի բոլոր հանգամանքները հայտնի են միայն գլխավոր դատախազ Ուիլյամ Բարի նամակից, ով ընթացակարգի համաձայն երկու օրում ուսումնասիրել է զեկույցը՝ ԱՄՆ օրենսդիրներին ներկայացնելով իր եզրակացությունները։ Նամակում նա ներկայացրել է հանձնաժողովի կարծիքը Ռուսաստանի հետ շփման մեղադրանքների անհիմության մասին, ինչպես նաև կանգ է առել հետաքննությանը միջամտելու Թրամփի փորձերի մասին վկայությունների վրա։ Բարը նշել է, որ նման մեղադրանքների «մանրազնին ուսումնասիրությունից» հետո հանձնաժողովը որոշել է չհրապարակել իր տեսակետն արդարադատությանը հակազդելու հարցում։ Հանձնաժողովը միայն կողմ և դեմ վկայություն է տվել յուրաքանչյուր գործի վերաբերյալ և վերջնական որոշումը թողել է գլխավոր դատախազին։

«Այս զեկույցը չի պարունակում նախագահի՝ հանցագործություն կատարելու մասին եզրակացություններ, սակայն չի էլ արդարացնում նրան»,- ասում է Բարը։ Այսինքն՝ վերջնական որոշումը, որ Թրամփն անմեղ է նաև արդարադատությանը հակազդելու մեղադրանքների առնչությամբ, առաջադրել է ոչ թե Մյուլլերը, այլ գլխավոր դատախազ Բարն իր տեղակալ Ռոդ Ռոզենշտայնի հետ միասին։ Նրանք նշել են, որ Թրամփի մեղավորությունը չի կարելի համարել ապացուցված։ Ըստ Բարի և Ռոզենշտայնի, անձը մեղավոր է ճանաչվում այս հանցագործության մեջ միայն այն դեպքում, եթե նրա գործողություններն իսկապես՝ 1) միջամտել են արդարադատությանը, 2) կապված են եղել տվյալ գործի հետ, 3) իրականացվել են վատ մտադրությամբ։ Այս կետերից յուրաքանչյուրն առանց կասկածի պետք է լիովին ապացուցել, որը, սակայն, չի արվել Թրամփի դեպքում։

Այս ձևակերպման վրա ուշադրություն են դարձրել նաև Դեմոկրատական կուսակցության ղեկավարները։ Նրանք պահանջել են հնարավորինս արագ հրապարակել Մյուլլերի զեկույցի ամբողջական տեքստը։ Այս փաստաթուղթն, ըստ նրանց, օգտակար կլինի այլ գործերի համար, որոնք այժմ քննիչների տրամադրության տակ են, իսկ Թրամփի անմեղության վերաբերյալ Բարի եզրակացություններին նրանք չեն վստահում։ Հենց այս գործը պետք է դառնա դեմոկրատների նոր զենքն ատելի նախագահի դեմ պայքարում, իսկ Բարին կանչել են օրենսդիրների առջև վկայություն տալու։ Հանրապետականները պաշտպանել են այս պահանջը։ Նրանք կարծում են, որ դեմոկրատները ոչ մի դատապարտելի բան չեն գտնի դրանում։ Զեկույցը կհրապարկվի միայն այն ժամանակ, երբ նրանից կհանվեն գործի վերաբերյալ գաղտնի տեղեկությունները, որոնք դեռևս գտնվում են հետաքննության գործընթացում։ Դրա վրա աշխատում է մասնագետների մի փոքր խումբ, իսկ աշխատանքներն ավարտելու ժամկետները դեռևս չեն նշվում։

Հետաքննության քարավանը

Այն, որ Մյուլլերի հետաքննությունն ավարտվել է Թրամփի հաղթանակով, դեռ չի նշանակում, որ ԱՄՆ նախագահն ամբողջովին մաքուր է օրենքի առաջ։ Հետաքննության արդյունքում տարբեր մեղադրանքներ են ներկայացվել 3 ընկերությունների և 34 հոգու դեմ՝ ներառյալ նախընտրական շտաբի նախկին ղեկավար Պոլ Մանաֆորտը և ազգային անվտանգության նախկին խորհրդական Մայքլ Ֆլինը։ Մյուլլերի թիմի մոտ հայտնված տեղեկությունները փոխանցվել են գործընկերներին և հիմա նախագահի և նրա համախոհների հետ կապված հետաքննվում են մի քանի գործեր ևս։ Մասնավորապես, Թրամփի նախկին փաստաբան Մայքլ Քոհենի մեղադրանքներից հետո հետաքննվում է նախընտրական քարոզարշավի ֆինանսավորման խախտման և մոդել Ստեֆանի Քլիֆորդին գումար վճարելու հետ կապված գործը։ Մոդելին իբր գումար են վճարել Թրամփի հետ ունեցած սիրավեպի մասին լռելու համար։ Քոենի խոսքով, նախագահն իրեն անձամբ էր հանձնարարել մոդելին գումար վճարել, ինչը կարծես օրենքի խախտում է։ Քննիչներն ուսումնասիրում են նաև Թրամփի հարկային եկամուտները և Trump Organization կազմակերպությունների ցանցի աշխատանքը։

Նախագահի մտերիմներից մեղադրանքներ են առաջադրվել քաղաքական խորհրդատու Ռոջեր Սթոունի դեմ WikiLeaks-ի հղումների մասին ստելու և վկաների վրա ճնշումներ գործադրելու համար։ Դատախազները նույնպես շահագրգռված են նախագահի նախընտրական շտաբով՝ օտարերկացիների կողմից անօրինական նվիրատվությունների մասին տեղեկատվությունը ստուգելու համար։ Բացի քննիչներից, իրենց աշխատանքն են կատարում նաև օրենսդիրները։ Ամերիկյան ընտրություններին ռուսական միջամտությունը Սենատում սկսել էին ուսումնասիրել նույնիսկ Մյուլլերի հատուկ հանձնաժողովից առաջ։ Նրանց զեկույցին սպասում են այս տարվա ամռանը։

Ակտիվորեն աշխատում են նաև Կոնգրեսում։ Վեց հանձնաժողովների ներակայացուցիչները ուսումնասիրում են արդարադատությունը խոչընդոտելու հետ կապված մեղադրանքները և ընտրություններին ռուսական միջամտությունը, Թրամփի արտասահմանյան ֆինանսական շահերը, որոնք կարող էին ազդել իրենց քաղաքականության և նույնիսկ Վլադիմիր Պուտինի հետ նրա անձնական հարաբերություների վրա։ Հաշվի առնելով սենատորների և կոնգրեսականների՝ փաստաթղթեր պահանջելու և մարդկանց վկայությունների կանչելու իրավունքը, կարելի է ակնկալել, որ Կոնգրեսի իրավական պայքարը նախագահի և նրա շրջապատի հետ չի դադարեցվի նույնիսկ Մյուլլերի հետաքննության ավարտից հետո։

Նախագահություն երկրորդ անգամ

Միևնույն ժամանակ չի կարելի հերքել, որ դեմոկրատները նախագահին իմփիչմենթի ենթարկելու իրենց պլանով մեծ պարտություն կրեցին։ Իմփիչմենթը, եթե առաջ գրեթե անհնար էր, ապա հիմա ամբողջովին բացառվում է։ Ավելի շատ հավանական է դառնում Թրամփի երկրորդ անգամ վերընտրվելը։ Նախ, նրա վարկանիշը կազմել է 42% (նույն ժամանակահատվածում համեմատելի է Բարաք Օբամայի վարկանիշի հետ)։ Բացի այդ, ամերիկացիների 71% (2001 թվականից ամենաբարձր ցուցանիշն է) կարծում է, որ երկրի տնտեսության հետ ամեն ինչ լավ է։ Շատ տնտեսագետներ, նույնիսկ մինչ Մյուլլերի հետաքննության ավարտը համաձայնվում էին, որ 2020 թվականին Թրամփին սպասում է խոշոր հաղթանակ։

Ի տարբերություն շատ քաղաքական գործիչների՝ Թրամփը հայտնի է նրանով, որ բառացիորեն կատարել է նախընտրական իր բոլոր խոստումները՝ փորձել է չեղյալ հայտարարել Օբամայի առողջապահական բարեփոխումները և էականորեն կրճատել է  դրանք, կատարել է հարկային բարեփոխում, դուրս է եկել Փարիզի Կլիմայի համաձայնագրից, գնացել է բանակցությունների Հյուսիսային Կորեայի հետ, սկսել է ձևափոխել առևտրային համաձայնագրերը։ Կարելի է ենթադրել, որ այժմ նա կարող է վերադառնալ իր նախընտրական քարոզարշավի ևս մեկ խոստմանը՝ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների կարգավորմանը։

Թրամփի նախագահության ավելի քանի երկու տարվա ընթացքում երկու երկրների հարաբերություները միայն վատթարացել են։ Ռուսաստանը մեղադրվել է ԱՄՆ ընտրություններին միջամտելու մեջ, Թրամփին անընդհատ կասկածում էին Պուտինի հետ ուղղակի և անուղղակի շփումների մեջ։  «Ռուսական խնդիրը» միշտ էլ երկակի բնույթ է կրել։ Ղրիմի, Ուկրաինայի, Սիրիայի շուրջ սեղծված օբյեկտիվ հակամարտությունները լցվել են «ռուսական գործակալ Թրամփի» դեմ դեմոկրատների պայքարով։ Այժմ Թրամփը ներքին քաղաքական ասպեկտի դեմ հզոր հաղթաթուղթ ունի, բայց դա լավատեսության դեռ քիչ առիթներ է տալիս, որովհետև ռուսական միջամտության թեման չի վերանում։ Մյուլլերի նույն զեկույցը՝ բացառությամբ Թրամփի պայմանական արդարացման, պարունակում է ամերիկյան ընտրությունների վրա ազդելու Ռուսաստանի փորձերի նկարագրություն։

Հատուկ հանձնաժողովը նշում է, Ինտերնետային հետազոտական գործակալության լայնածավալ քարոզարշավն ամերիկյան հասարակության մեջ տարաձայնություններ է առաջացնում։ Մյուլլերի եզրակացություններին ուշադրություն է դարձրել Սենատի մեծամասնության ղեկավար հանրապետական Միտչ Մաքքոնոլը՝ ընդգծելով, որ անհանգստացած է ԱՄՆ ժողովրդավարական ինստիտուտների դեմ նման մեղադրանքների առկայությամբ։

Մյուլլերի զեկույցը չի դադարեցնի քննադատությունների փոթորիկը, որոնց ամեն օր ենթարկվում է ԱՄՆ նախագահը։ Սակայն, արդացման վճիռը Թրամփին թույլ կտա ավելի քիչ ջանքեր ծախսել մեղադրանքներին հակազդելու վրա և կենտրոնալ ԱՄՆ-ի և աշխարհի համար կարևոր հարցերի լուծման վրա, որոնցից մեկը կարող է լինել ռուս-ամերիկյան հարաբերությունների եթե ոչ բարելավումը, ապա գոնե ինչ-որ առումով կարգավորումը։

Հրապարակման բնօրինակը՝ Carnegie.ru-ում։