Ղրիմի միացման հինգերորդ տարեդարձը ռուսական իշխանությունների համար բոլոր առումներով նշանակալի և կարևոր է։ 2014 թվականին Կրեմլը կրտրուկ շրջադարձ կատարեց՝ գործի դնելով ծայրահեղ հայրենասիրական քարոզչամեքենան, «վերադարձ դեպի հայրենի նավահանգիս», որին իր հավանությունը տվեց թերակղզու բնակչությունը։ Դրանից հետո իշխանությունը որոշեց, որ կարելի է ամեն ինչ՝ զբաղվել Դոնբասով, հակապատժամիջոցներ սահմանել ապրանքների ներմուծման արգելքի դեմ։ Ղրիմով էին արդարեցնում ամեն ինչ՝ ասելով, որ «փոխարենը մերն է»։
Իշխանությունն աստիճանաբար դադարում է արդարեցնել ինչ-որ քայլերը։ Հայտնվում է «Ղրիմյան կոնսենսուս» արտահայտությունը, համաձայն որի ժողովուրդն աջակցում է իշխանությանը թերկաղզին միացնելու և «պատմական արդարությունը վերականգնելու» գործում։ Բնակչությունը ոչինչ չի պահանջում, համակերպվում է տնտեսական դժվարություններին, համաձայն է Ղրիմում իրականացվող միլիարդավոր դոլարների ծրագրերի և ներդրումների հետ։ Երկար ժամանակ կոնսենսուսն աշխատում էր։ Ժամանակ առ ժամանակ՝ տարին մեկ անգամ մարդկանց հիշեցնում էին՝ ինչ երջանիկ իրադարձություն է տեղի ունեցել 2014 թվականի գարնանը։ Ռուսաստանի քաղաքների հրապարակներում հոբելյանական տարեդարձի պատվին իշխանությունները հանրահավաքներ էին կազմակերպում էստրադայի աստղերի մասնակցությամբ, Մոսկվայում բեմից ելույթ էին ունենում խորհրդարանական կուսակցությունների ղեկավարները, տեղական մակարդակում՝ նահանգապետերը։
Այս տարի կարծես այդպես չէ։ Տոնակատարությունները սահմանափակվում են միայն Մոսկվայով, շեշտը դրված է Ղրիմի ճաշատեսակների համտեսման և տոնավաճառների վրա։ Մարզի բնակիչները չեն կարողանա դիտել հայտնիների համերգները, այլ ստիպված կլինեն բավարարվել տեղական սիրողական կատարումներով և կրկին տոնավաճառներով։ Ընդհանուր առմամբ, մայիսի մեկի ստանդարտ ռեպերտուարը պարտադիր ծրագիր է, որից թե քաղաքացիները և թե կազմակերպիչներն ու պաշտոնյաներն այնքան էլ չեն գանգատվում։ Թվում է՝ ինչ-որ տոն է, որը պետք է ինչ-որ կերպ նշել և ինչ-որ կերպ էլ նշում են։ «Այս տարի կանցկացվի ճանաչողական փառատոն, միջոցառումը քաղաքական չէ, բայց շատ կարևոր է։ Տեղաշարժ է նկատվում, Ղրիմը դարձել է ամենօրյա կյանքի մի մասը, այն դադարել է քաղաքականություն լինել, մարդիկ այնտեղ են գնում որպես զբոսաշրջիկներ, երեխաներին ուղարկում են «Արտեկ» միջազգային մանկական կենտրոն։ Քաղաքականությունը գնացել է, Ղրիմը վաղուց Ռուսաստան է»,-փորձում է տեղի ունեցած փոփոխությունները բացատրել Հանրային պալատի քարտուղար Վալերի Ֆադեևը։ Տոնը վերածվել է սովորական երևույթի։
Առաջին հերթին, թերակղզին իշխանությունների համար ձեռք է բերել նոր կարգավիճակ։ Այն չի փոխարինել որպես սակրալ հող դիտարկվող Սոչիին։ Վլադիմիր Պուտինի նստավայրը մնացել է իր տեղում։ Որտեղ նախագահը, այնտեղ էլ նրա մոտ շրջապատը։ Եթե մի քանի տարի առաջ պաշտոնյաները և պատգամավորները լուսանկարվում էին Ղրիմում հանգստանալիս, ապա հիմա նմանատիպ նկարներն ավելի են քչացել, փոխարենը Սոչիից լուսանկարները պարբերաբար հայտնվում են իշխանության ներկայացուցիիչների սոցիալական ցանցերում։ Թերակղզի կատարած այցելություններով աչքի չի ընկնում նաև Վլադիմիր Պուտինը։ Հինգերորդ տարեդարձի ժամանակ, ըստ էության, նա կգա, բայց սա առօրյա այց կլինի։ Թերակզղին Կրեմլի համար դարձել է սովորական տարածք, անկումային ռուսական տարածաշրջան, որտեղ ավարտվել են հատուկ ծրագրերը, ինչը նշանակում է, որ ավարտվել են նաև Պուտինին մոտ կանգնած գործարարների միլիարդավոր պայմանագրերը։
Սևաստոպոլն առանձին գլխացավանք է։ Քաղաքում երկար ժամանակ, գրեթե ողջ 5 տարին, մշտական հակամարտություններ են ընթանում «ազգային քաղաքապետի» և քաղաքային խորհրդի նախկին խոսնակ Ալեքսեյ Չալիի միջև։ Այս հակամարտության ավարտը կանխատեսելի չէ։ Ռուսական իշխանությունների համար «Ղրիմի կոնսենսուս» արտահայտությունը կորցրել է իր նշանակությունը։ Բնակչության հետ որոշակի պայմանավորվածություններ կան, որոնք թույլ են տալիս անել ամնե ինչ։ Կարծես թե այս տրամաբանության մեջ է տեղավորվում նաև կենսաթոշակային տարիքի և հարկերի բարձրացումը։
Խորհրդանշական տարածքից Ղրիմը հինգ տարի անց վերածվել է ինչ-որ անհարմար բանի։ Բնակչությունը նույնպես դադարել է կարևորություն տալ «ղրիմյան» ածականին։ Դրախտային հողերում էժան հանգիստն արագ գոլորշիացավ, պարզվեց, որ Թուրքիայում հանգստանալն ավելի էժան է։ Հայրենասիրությունը տևեց ավելի երկար՝ ի վերջո սուրբ վայր է, փառահեղ հաղթանակների երկիր։ Սակայն այս տրամադրությունները նույնպես սկսեցին նվազել, կյանքը դժվարացավ, իսկ քարոզչությունը շարունակվեց՝ ինչպես և ինչ բարելավել Ղրիմում։
«Այնտեղ ուտում են մեր փողերը, իսկ հարևան հիվանդանոցը վերանորոգման կարիք ունի»,- նման հայտարարությունները դարձել են հաճախակի։ Ղրիմցիները նույնպես սկսել են ասել, որ կյանքն ավելի լավը չի դարձել։ Քաղաքացիների գիտակցության մեջ այս արտահայտությունը նույնպես կորցրել է իր 2 բաղադրիչները՝ եթե չկա ղրիմի գործոնը, ապա չկա նաև կոնսենսուս։ Իշխանության վարկանիշի անկումը դրա ապացույցն է։
Խորհրդանշական տարածքից Ղրիմը 5 տարի անց վերածվել է անհարմար մի բանի։ Վլադիմիր Պուտինին ակնհայտորեն ավելի շատ դուր են գալիս հրաշք-հրթիռներով մուլտֆիլմերը։ Ահա սա է իրական աշխարհաքաղաքականությունը, ահա սա է իրական համաշխարհային դիմակայությունը համաշարհային հեգեմոնիային։ Նախագահի համար Ղրիմը փոքր էր։ Իշխանությունը փնտրում է նոր գեղագիտություն, թերակղզու խաղաղ լանդշաֆտների փոխարեն այն ժողովրդին ցույց է տալիս Սիրիայից բերված ռազմավարը։
«Կուբանի կազակները» և «Խոզապանուհին ու հովիվը» ֆիլմերում ներկայացված Ռուսական վաղեմի գարնան դեկորացիան՝ հաղթանակած ժողովուրդը, լեռները, լողափները, դաշտերը և խաղողի այգիները, մի խոսքով հայրենական տնտեսության ձեռբերումների ցուցահանդեսը փոխարինվեց սիրիական զրահամեքենաներով, Լաոսից Т-34 տանկերով։ Արդյո՞ք մարդկանց դուր է գալիս լանդշաֆտի այսպիսի փոփոխությունը։ Դժվար թե։ Ռուսները ծանոթ են «Խելագար Մաքս» ֆիլմին, սակայն այս քայքայումը ընկալվում է որպես խնդիր և դժբախտություն։ Հետևաբար, Սիրիայից զրահամեքենաների օգնությամբ գեղագիտական տեսք ապահովելը հազվի թե ինչ-որ ադյունք տա։ Հպարտ ավերակների ցուցադրություն՝ որպես անհամաձայնության խորհրդանիշ երբեմնի կոնսենսուսի փոխարեն։ Գլխավորն այն է, որ երկրի ղեկավարության գիտակցության մեջ չհայտնվեն նոր էքսպոզիցիայի պատկերներ՝ քայքայված ավարի տեսքով։ Արդեն մարդ էլ չի լինի, որին կարելի լինի ցուցադրել այդ ռազմավարը։
Հրապարակման բնօրինակը՝ Snob.ru կայքում։