ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը «Երկրում տիրող դրության մասին» Կոնգրեսին ուղերձ է հղել։ BBC-ի ռուսական ծառայությունն ընտրել է ԱՄՆ նախագահի կողմից շոշափված հինգ կարևոր թեմաները։
Ելույթը՝ ներառյալ հանրապետականների կողմից կազմակերպված մշտական ցափահարությունները, տևեցին մեկ ժամ և քսան րոպե։ Մոտավորապես 5 հազար բառերի շրջանակում անդրադարձ կատարվեց ներքին քաղաքականության հարցերին՝ ներառյալ տնտեսական բլոկը, և բազմաթիվ արտաքին քաղաքական խնդիրներ, այդ թվում Ռուսաստանի հետ փոխհարաբերությունները։ Թրամփը պաշտոնը ստանձնելուց հետո առաջին անգամ ելույթ ունեցավ Կոնգրեսի առջև, որտեղ մեծամասնություն են կազմում ընդդիմադիր դեմոկրատները։
Դեմոկրատական կուսակցության անդամներից կանայք հանդես եկան իրենց լուռ հայտարարությամբ՝ դահլիճ գալով սպիտակ հագուսով (այս գույնը սուֆրաժիստական շարժման խորհրդանիշներից մեկն է)։ Այդ ձևով նրանք արտահայտեցին իրենց վերաբերմունքն առ այն, թե ինչպես է Թրամփի վարչակազմը լուծել կանանց համար կարևոր խնդիրները՝ առողջապահության հարցերից մինչև աշխատանքի հավասար վարձատրում։
«Օրակարգը, որը ես կշարադրեմ, հանրապետական կամ դեմոկրատական չէ։ Սա ամերիկյան ժողովրդի օրակարգն է»,- ասել է Թրամփը։
Ռուսաստանի հետ «Միջին և փոքր հեռահարության հրթիռների վերացման մասին» համաձայնագիրը
«Մենք, իրոք, ոչ մի ընտրություն չունենք»,- ասել է Թրամփը ևս մեկ անգամ նշելով ԱՄՆ դիրքորոշումը «Միջին և փոքր հեռահարության հրթիռների վերացման համաձայնագրի» մասին։ Անցյալ շաբաթ ԱՄՆ-ն հայտարարեց համաձայնագրից դուրս գալու մասին, որը ստորագրվել է 1987 թվականին ԽՍՀՄ և ԱՄՆ միջև։ Ռուսաստանն, ի պատասխան, նույնպես հայտարարեց իր մասնակցությունը դադարեցնելու մասին։ «Մեր պատասխանը կլինի հայելանման»,- ասել է Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը՝ ավելացնելով, որ «բոլոր առաջարկություններն, ինչպես նախկինում, այս ոլորտում մնում են սեղանի վրա»։ Կոնգրեսին ուղղված իր ուղերձում Թրամփը ևս մեկ անգամ կրկնեց, որ ԱՄՆ-ն հետևել է համաձայնագրի յուրաքանչյուր կետին, իսկ Ռուսաստանը մեկը մյուսի հետևից խախտել է այդ դրույթները։
«Գուցե, մենք կարողանանք պայմանավորվել մեկ այլ համաձայնության շուրջ, դրան միացնելով Չինաստանին և մյուսներին։ Գուցե և ոչ։ Այս պարագայում մենք շրջանցելու ենք դրանց թե՛ ծախսերի ծավալով, թե՛ նորարարություններով,- խոստացավ Թրամփը։ Չինական կողմի արձագանքը նրա կողմից նշված պայմանագրի դադարեցմանը նախկինում միանշանակ էր։ Չինաստանի Արտաքին գործերի նախարարությունը կոչ է արել Վաշինգտոնին լուծել տարաձայնությունները երկխոսության միջոցով և վերադառնալ համաձայնագրի պայմանների կատարմանը։
ԱՄՆ-ԿԺԴՀ երկրորդ գագաթնաժողովը
Ինչպես և սպասվում էր, Թրամփը հայտարարեց ԱՄՆ-ԿԺԴՀ երկրորդ գագաթնաժողովի անցկացման ժամկետի մասին։ ԱՄՆ առաջնորդը կհանդիպի Կիմ Չեն Ընին փետրվարի 27-28-ին Վիետնամում։ Երկու երկրների ղեկավարների առաջին հանդիպումը տեղի է ունեցել 2018 թվականի հունիսին։ ԿԺԴՀ հայտարարեց Կորեական թերակղզին ապամիջուկայնացման սկզբունքային պատրաստակամության մասին (կողմերն այս նպատակը տարբեր կերպ են մեկնաբանում՝ Փհենյանը պնդում է Հարավային Կորեայից ամերիկյան միջուկային ուժերի դուրս բերման շուրտ)։ ԱՄՆ-ն, ի պատասխան Փհենյանին խոստացավ անվտանգության երաշխիքներ։ Երեքշաբթի օրը Թրամփը Կոնգրեսում հայտարարեց. «Ես կարծում եմ, եթե ինձ չընտրեին նախագահ, ապա մենք այժմ Հյուսիսային Կորեայի հետ պատերազմական վիճակում կլինեինք»։ Նախագահը ավելացրեց, որ հիմա նա «լավ հարաբերություներ» ունի Կիմ Չեն Ընի հետ։
«Չի կարող լինել «խաղաղություն և օրենսդրություն», երբ կա «պատերազմ և հետաքննություն»,- ասաց Թրամփը իր ելույթի առաջին մասում։ Եվ չնայած նա կոնկրետ անուններ և մանրամասներ չտվեց, սակայն ամերիկյան ԶԼՄ-ները անմիջապես նկատեցին, որ խոսքը Ռոբերտ Մյուլլերի հետաքննության և նրա հնարավոր կապերի (Թրամփի և նրա շրջապատի հետ) մասին է։ Բացի այդ, Ներկայացուցիչների պալատի մի քանի հանձնաժողովներ, որտեղ հիմա օրակարգը սահմանում են դեմոկրատները, աստիճանաբար, իրականացնում են մի քանի զուգահեռ հետազոտություններ Թրամփի և նրա վարչակազմի գործունեության տարբեր ասպեկտների վերաբերյալ։ Դեկտեմբերին ազատազրկման դատապարտվեց դեռևս վերջերս նախագահի մտերիմ փաստաբան Մայքլ Քոենը։ Նա իրեն մեղավոր է ճանաչել ֆինանսական մեքենայություների և բանկային խարդախությունների, ինչպես նաև ընտրական օրենսդրության խախտման մեջ։ Քոենը վճարել է երկու կանանց, ովքեր հայտարարեցին իրենց սերտ հարաբերությունների մասին ապագա ԱՄՆ նախագահի հետ և պաշտոնապես չի հայտարարել այդ վճարումները որպես ներդրում ընտրական հիմնադրամին։
Թրամփի խոսքերը ամերիկյան լրագրողներին հիշեցնում են ԱՄՆ 37-րդ նախագահ Ռիչարդ Նիքսոնի հայտնի արտահայտության մասին, որը նույնպես արվել է Կոնգրեսին դիմելու ժամանակ. «Կարծում եմ, որ ժամանակն է վերջ տալ այս հարցաքննությանը։ Ուոթերգեյթի մեկ տարին բավարար է»։
Վենեսուելա
Կոնգրեսին հղված ուղերձում Թրամփը կրկին հանդես եկավ Վենեսուելայի ընդդիմությանն աջակցությամբ։ «Մենք աջակցում ենք Վենեսուելայի ժողովրդին իր ազատության ազնիվ ձգտման մեջ և դաապարտում ենք Մադուրոյի ռեժիմի դաժանությունը, որի սոցիալիստական քաղաքականությունը Հարավային Ամերիկայի ամենահարուստ ժողովուրդներից մեկին բերեց ծայրահեղ աղքատության և հուսահատ վիճակի»,- ասել է Թրամփը։
Այս հայտարարությունը ԱՄՆ նախագահն արել է Վենեսուելայում շարունակվող բողոքների ֆոնին։ Այսպիսով, անցած շաբաթ փողոց դուրս եկան ինչպես Նիկոլաս Մադուրոյի կողմնակիցները, այնպես էլ նրա հակառակորդները՝ աջակցելով Խուան Գուայդոյին։ Խուան Գուայդոյին Վենեսուելայի խորհրդարանը, որտեղ գերակշռում է ընդդիմությունը, հայտարարեց որպես նախագահի ժամանակավոր պաշտոնակատար։ Դրանից հետո Թրամփը Գուայդոյին ճանաչեց որպես պետության ղեկավար։ Այս հարցում ԱՄՆ խստորեն տարբերվում է Ռուսաստանից։ Նախագահ Պուտինը աջակցություն է հայտնել Մադուրոյին։
Թրամփի պատը
Թրամփի ելույթի մեծ մասը նվիրված էր անօրինական միգրացիային, որը թույլ տվեց նրան վերադառնալ հարավային սահմանին պատ կառուցելու սուր հարցին։ Նա կրկին հայտարարեց, որ մտադիր է Մեքսիկայի հետ սահմանին շինարարություն սկսել «որպեսզի դադարեցնի Լատինական Ամերիկայից անօրինական միգրացիան»։ Թրամփը հայտարարեց, որ միլիոնավոր միգրանտներ են ապրում ԱՄՆ-ում, հարգելով և պահպանելով ամերիկյան օրենքները և հարստացնլով ամերիկյան հասարակությունը։ Նա ավելացրեց, որ կողմ է օրինական միգրանտների քանակի ավելացմանը, «բայց նրանք դա պետք է անեն օրինական ճանապարհով»,- ասել է Թրամփը։ «Հանուն մեր քաղաքացիների սիրո…խնդրում եմ ձեզ պաշտպանել մեր շատ վտանգավոր հարավային սահմանը»։
Ինչու՞ Կոնգրեսը հունվարին չցանկացավ լսել Թրամփին
Պլանավորված էր, որ Դոնալդ Թրամփը Կոնգրեսում հանդես կգա հունվարի 29-ին, սակայն հունվարի կեսերին Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ, Դեմոկրատական կուսակցության անդամ Նենսի Փելոսին նախագահին խնդրեց հետաձգել դուղերձը մեկ այլ օր կամ էլ ուղարկել այն գրավոր։ «Անվտանգության հարցերի» պատճառը կապված է shut down-ի հետ։ Միևնույն ժամանակ անհատ դեմոկրատները արտահայտվեցին ավելի կոշտ։ Օրինակ, ազդեցիկ կոնգրեսական Հակիմ Ջեֆրիսը գրել է Twitter-ում «Թիվ մեկ մարդուն թույլ չեն տալիս երկրում տիրող իրավճակի մասին զեկույցով դիմել Կոնգրեսին, քանի դեռ չի վերականգնվել կառավարության աշխատանքը։ Բարի գալուստ կյանք Նոր Ժողովրդավարական Մեծամասնության հետ»։
Դոնալդ Թրամփը միայն հունվարի 25-ին դադարեցրեց 35 օր տևած ռեկորդային shut down-ը։ Կառավարության աշխատանքը դադարեցվել էր Մեքսիկայի հետ սահմանին պատի կառուցման համար Կոնգրեսի կողմից միջոցներ չհատկացնելու պատճառով։
Ինչի՞ համար է Մեքսիկայի հետ սահմանին պատը
Թրամփը պահանջեց տրամադրել 5.7 մլրդ դոլար Մեքսիկայի հետ սահմանին պատ կառուցելու համար։ Այս գաղափարը ընդգրկված էր Թրամփի նախընտրական խոստումներում, երբ նա նշեց, որ շինարարական ծախսերը պետք է իր վրա վերցնի Մեքսիկան։ Սակայն Մեքսիկան հրաժարվեց նման առաջարկից։ Կոնգրեսում Դեմոկրատները ևս հրաժարվում են ֆինանսավորել այդ պատի կառուցումը, առավել ևս, որ նման շինարարության ճշգրիտ արժեքը դեռևս հայտնի չէ։ Նմանատիպ ծրագիր արդեն փորձել էր իրականացնել Ջորջ Բուշ-կրտսերը։ Հայտնվեց 650 մղոն երկարությամբ ցանկապատ (մոտ 1000 կիլոմետր)։ Այս շինարարությունը կազմեց 7 մլրդ դոլար։ «Թրամփի պատի» կառուցման արժեքը ԱՄՆ Ներքին անվտանգության նախարարությունը նախկինում գնահատել է 25 մլրդ դոլար։
ABC և Washington Post-ի կողմից անցկացված հարցման համաձայն, հունվարի 9-11 shut down թեժ պահին, ամերիկացիների ընդամենը 42% էր ավել կամ պակաս աջակցում պատի կառուցմանը, մինչդեռ մեկ տարի առաջ այն կազմում էր ընդամենը 34%։
Հրապարակման բնօրինակը BBC-ի կայքում։