Ճգնաժամն Օվալաձև սենյակում է

The New York Times-ի խմբագրական կազմի կարծիքը՝ Դոնալդ Թրամփի քաղաքականության վերաբերյալ։

Որքանո՞վ է ճիշտ այն, որ Դոնալդ Թրամփն Օվալաձև սենյակում իր առաջին կոչով (իր պահանջով այն հեռարձակվել է բոլոր խոշոր լրատվականներով՝ ուղիղ եթերում) նախազգուշացում էր ամերիկյան հասարակությանը ճգնաժամի մասին, որը մեծապես հենց ինքն է ստեղծել։ Կարևոր չէ, որ սահմանային ճգնաժամը Թրամփին ծառայող քաղաքական հորինվածք է, ինչպես «խորը պետության» (deep state) (ԱՄՆ-ում տարածված մոտեցում, ըստ որի պետությունը ղեկավարում են ոչ թե ֆորմալ ընտրված պաշտոնյաները այլ բյուրոկրատիան և ֆինանսա-տնտեսական վերնախավը) մասին թեզն ու ընտրությունների արդյունքների կեղծված լինելու հնարավորությունը։ Միգուցե ճգնաժամը դրանից է սկսվել, բայց իրավիճակը, հենց նախագահի կողմից է հասցվել ողբերգական աստիճանի։

Վարելով անմիտ և թույլ քաղաքականություն ընդդեմ գոյություն չունեցող ազգային անվտանգության ճգնաժամի հաղթահարման՝ Թրամփը նպաստեց նոր հումանիտար ճգնաժամի առաջացմանը։ Սահմանին զանգվածաբար ձերբակալված ներգաղթյալների ընտանիքները խարխլել են համակարգը։ Ադմինիստրացիայի կողմից այն ավերահսկելի է դարձել, քանի որ վերջիններս ժխտում են իրենց գործողությունների հետևանքները. մեծ քանակի ներգաղթյալներ, հիվանդ երեխաներ և այս ամենի համատեքստում ձերբակալված մարդկանց հանկարծակի բաց թողում, ովքեր սահմանային բնակավայրեր են տեղափոխվել՝ Կալիֆոռնիայից մինչև Տեխաս։

Որպես իր քաղաքականության արդարացում՝ Թրամփն այժմ խոսում է իրավիճակի հրատապության մասին։ Այդ քաղաքականությունն ամերիկացիների մեծ մասը չի ողջունում, մասնավորպես ՝ անհեթեթ սահմանային պատի կառուցումն, ինչը կառավարության փակման (shutdown) պատճառ դարձավ։ Նախագահն ու իր աջակիցները ջանասիրաբար տարածում էին ոչ ճշգրիտ տեղեկություններ, մոլորեցնող անեկդոտներ և «ալտերնատիվ փաստեր» հարավային սահմանի երկայնքով հանցագործների, թմրամիջոցների և ահաբեկիչների ներհոսքի մասին։ Նա հույս ունի ստեղծել անվտանգության սպառնալիքների և մարդկային տառապանքների սարսափելի մի պատկեր, որպեսզի իր շուրջը համախմբի ամերիկացիներին և ճնշի Կոնգրեսի դեմոկրատներին՝ կատարել պատի կառուցման իր պահանջները։

Չհաջողելով այդ գործում՝ Թրամփը փորձ կատարեց ազդել ամբողջ Կոնգրեսի վրա։ Իր խորհրդականների հետ միասին, ովքեր վրդոհվվել էին նրանից, որ հանրապետականները հակված են կառավարության փակման հարցում աջակցություն չտրամադրել, նախագահը բարձրաձայնեց արտակարգ դրություն մտցնելու հարցը, որը կօգնի նրան առավել մեծ լիազորություններով կառուցել այդ պատը։ Այսպիսի քայլը կստեղծի իրավական լուրջ մարտահրավեր, եթե ոչ սահմանադրական ճգնաժամ, որը կարող է անկանխատեսելի զարգացումներ ուենալ։ Դա նաև Թրամփին հնարավորություն կտա հասնել պատի կառուցման ֆինանսավորմանն՝ առանց կորցնելու երեսը և դուրս գալ այն իրավիճակից, որն ինքն է ստեղծել։

Ժամանակին Թրամփն ուներ խորամանկ թեկնածուի և պայքարող քաղաքական մարտիկի համբավ, ինչը որպես նախագահ նա կորցրեց։  Երկու տարվա պաշտոնավարումից հետո, նա դեռ չի հարմարվում ժողովրդին առաջնորդելու բարդ և անշնորհակալ գործին։ Կառավարումը անկասկած ձանձրացնում է իրեն, ինչպես նաև արտաքին և ներքին քաղաքականությունը։ Բացի այդ երևան է գալիս նրա տաղանդի բացակայությունը։ Նա նախընտրում է շոուները բանակցություններից և շարունակում է խնդիրներ ունենալ զսպումների և հակակշիռների ամբողջ կոնցեպտի հետ։ Մինչ հիմնական հանրապետականները շարունակում են համակրել նրան, ընտրազանգվածի մեծ մասն  արդեն հոգնել է նրա զգացմունքային քայլերից։ Այդ իսկ պատճառով Թրամփը կարիք ունի համոզելու ամերիկացիներին, որ նրանք ճգնաժամի առաջ են։

Երբ մեծ խնդիրներ են առաջանում, հուսահատ հանրությունը կարիք ունի տեսնել իր առաջնորդների ուժը և հաստատակամությունն՝ առավել քան խաղաղ ժամանակ։  Անընդհատ կրկնվող հայրենասիրությունը, անգամ փոքր չափաբաժնով վայ-հայրենասիրությունը, դառնում է ավելի գրավիչ։ Մարդիկ ցանկանում են պաշտպանված զգալ իրենց։ Իր դեմագոգիայով հանդերձ, Թրամփին հաջողվեց մարդկանց մոտ առաջացնել անապահովության և անհանգստության զգացում, ինչից միայն ինքը կարող է հանել նրանց՝ դարձնելով Ամերիկան նորից հզոր (Make America Great Again): Պաշտոնավարման ընթացքում նա փորձեց հավերժացնել այդ մտահոգությունները՝ հայտարարելով կենսական սպառնալիքների մասին, խոսելով ներգաղթյալների քարավանների, մահմեդական ահաբեկիչների մասին։ Կառավարության աշխատանքի դադարեցումը վերջին քայլն էր իր նպատակների իրականացման ճանապարհին, որին նա ուզում է հասնել՝ վնասելով ժողովրդին, ում երդվել է ծառայել։ 

Եթե Թրամփը ցանկանար իրապես ապահով դարձնել սահմանները և ուղղել իր քաղաքականության սխալներն, ապա կարող էր հրատապ քայլեր ձեռնարկել։ Օրինակ՝ վերականգներ կառավարության աշխատանքը, որպեսզի սահմանի պահպանմամբ զբաղվող աշխատողները ստանան իրենց աշխատավարձերը, ներգաղթով զբաղվող դատավորները զբաղվեն ապաստարանների հայցերով, իսկ նոր ներդրված ֆիզիկական և վիրտուալ մուտքի խոչընդոտները պահպանվեին և նույնիսկ բարելավվեին։

Բացի այդ, նա պետք է հրաժարվի իր մեծամտությունից  և իրական քննարկումներ ունենա օրենսդիրենրի հետ, որպեսզի գտվեն ներգաղթի համակարգի հսկայական թերությունների լուծման ճանապարհները։

Տարբերակներից ոչ մեկը սակայն այնքան սենսացիոն չի լինի, ինչպես օրինակ եթերային ժամերը զբաղեցնելը։ Բայց դա նշան կլինի, որ նախագահը լրջորեն զբաղվում է ներգաղթի խնդիրներով, ինչը մինչ այժմ նա միայն ավելի է սրել։

Հոդվածի բնօրինակը The New York Times պարբերականում։