Բրիտանական The Independent-ի սյունակագիր, սլովենացի հայտնի փիլիսոփա Սլավոյ Ժիժեկը անդրադարձել է կատալոնական հանրաքվեին: Անդրադարձը ներկայացնում ենք ստորև.
«Քաղաքական օպորտունիզմի հուսալի նշաններից մեկը այն է, որ զուգահեռ անցկացնելով ֆիզիկայի մասնիկների հետ, այն կարելի է անվանել քաղաքական կորելացիոնիզմ: Ենթադրենք, ինձ և իմ հակառակորդին ասում են, որ երկուսս էլ ձեռքով գնդակ պահենք, որը կարող է լինել և սպիտակ և սև, և մեզանից ոչ մեկը չգիտի դրա գույնը: Ես իրավունք չունեմ նաև նայել իմ ծալած ափի մեջ, այնպես որ մեզ մնում է չորս հնարավորություն. սպիտակ-սպիտակ, սև-սև, սև-սպիտակ և սպիտակ-սև:
Այժմ, ենթադրենք, թե ինչ-ինչ պատճառներով, մենք երկուսս էլ գիտենք, որ երկու գնդակները (մեկը գտնվում է իմ ձեռքում, մյուսը՝ իմ հակառակորդի) հակառակ գույնի են, այս դեպքում մնում է միայն երկու հնարավորություն (սև-սպիտակ և սպիտակ-սև): Եվ, եթե բարեբախտաբար, ես իմանամ իմ հակառակորդի ձեռքին գտնվող գնդակի գույնը, ես ինքնաբերաբար կիմանամ նաև իմ գնդակի գույնը, քանի որ երկու գնդակները փոխկապակցված են:
Դա տեղի է ունենում, երբ մասնիկները բաժանվում են և ժառանգական պտույտները մնում են փոխկապակցված, եթե ես չափում եմ մեկ մասնիկի պտույտը, ես ինքնաբերաբար իմանում եմ նաև մյուսի պտույտը:
Նման դեպքեր հաճախ պատահում են (կամ պատահել են) քաղաքականության (հիմնականում ձախ) մեջ: Ես համոզված չեմ ինչ դիրքորոշում պետք է մենք ընդունենք կոնկրետ քաղաքական պայքարի մեջ, բայց երբ մենք իմանում ենք մեր հակառակորդի դիրքորոշումը, մենք ինքնաբերաբար ենթադրում ենք, որ մեր դիրքորոշումը պետք է լինի հակառակը: Նշենք, որ Լենինը խիստ քննադատության էր արժանացրել այս դիրքորոշումը (հեգնանքով, նրա թիրախը Ռոզա Լյուքսեմբուրգն էր): Նման դեպք տեղի է ունեցել Սառը պատերազմի ժամանակ՝ 1940-ականների վերջերին, երբ արևմտյան մշակույթն ընկալվեց որպես ունիվերսալիստական կոսմոպոլիտիզմին աջակցող (հրեական ազդեցության տակ), պրո-խորհրդային կումունիստները (ԽՍՀՄ-ից մինչև Ֆրասիա) որոշեցին շրջվել դեպի հայրենասիրական գաղափարներին՝ աջակցելով իրենց սեփական ավանդական մշակույթի զարգացմանը և հարձակվելով իմպերիալիզմի վրա՝ այն ոչնչացնելու համար:
Միթե ինչ-որ բան նման չէ կատալոնական հանրաքվեի վերաբերյալ արձագանքին: Հիշենք, թե ինչպես էր Պուտինը հայտարարում, որ Խորհրդային միության փլուզումը խոշորագույն աղետ է: Այժմ նա աջակցում է Կատալոնիայի անկախությանը: Նույնը վերաբերում է եվրոպական բոլոր ձախերին, ովքեր ընդդիմանում էին Հարավսլավիայի մասնատմանը՝ որպես գերմանա-վատիկանյան դավադրության հետևանք: Այժմ, ինչպես Շոտլանդիայում, անջատումը համարվում է ընդունելի:
Արևմտյան կենտրոնամետ լիբերալների դիրքորոշումն ավելի լավը չէ. նրանք միշտ պատրաստ են աջակցելու ցանկացած անջատողական շարժում, որը սպառնում է Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական հզորությանը, նրանք այժմ զգուշացնում են Իսպանիայի միասնության սպառնալիքի մասին (մինչդեռ երեսպաշտորեն դատապարտում են Կատալոնիայի ընտրողների նկատմամբ ոստիկանության բռնությունը):
Սլովենիայում՝ իմ սեփական երկրում, այս խառնաշփոթը հասավ իր գագաթնակետին. հին ձախերը, որոնք մինչև վերջ հիմնականում դեմ էին Սլովենիայի անկախությանը, խոսում էին նորացված, ավելի բաց Հարավսլավիայի մասին, այժմ միջնորդություններ ու ցույցեր են կազմակերպում Կատալոնիայի համար, իսկ ազգայնական «Իրավունքը», որը պայքարում էր Սլովենիայի լիակատար անկախության համար, այժմ զուսպ է Իսպանիայի միասնության հարցում (քանի որ նրանց պահպանողական գործընկեր Մարիանո Ռոխոյն Իսպանիայի վարաչպետն է):
Մեզ մնում է միայն եվրոպական կառույցներին ասել ամոթ. ակներև է դառնում, որ առանձին սուբյեկտներ ունեն ինքնիշխանության իրավունք, մյուսները՝ ոչ և այդ ամենը կախված է աշխարհաքաղաքական շահերից:
Կատալոնական անկախության դեմ փաստարկներից մեկը, սակայն, ռացիոնալ է․ արդյո՞ք Պուտինի աջակցությունն անկախությանը բացահայտորեն մաս չէ նրա՝ Եվրամիությունը մասնատելով՝ Ռուսաստանը ուժեղացնելու ռազմավարության։ Այս դեպքում եվրոպական միասնության աջակիցները չպե՞տք է արդյոք պաշտպանեն Իսպանիայի ամբողջականությունը։
Այստեղ մենք այս փաստարկը պետք է շրջենք։ Իսպանիայի միասնությանը աջակցելը նաև մաս է ազգային պետությունների իշխանության ամրագրման ներկա միտումին՝ ընդդեմ Եվրոպական միության։ Նոր տեղական ինքնավարությունների (Կատալոնիա, Շոտլանդիա և այլն) համար մենք պետք է ստեղծենք ավելի հզոր ԵՄ․ ազգային պետություններն իրենց վրա ավելի համեստ դերեր պետք է վերցնեն՝ դառնալով միջնորդներ տարածքային ինքնավարությունների և միացյալ Եվրոպայի միջև։ Այսկերպ Եվրոպան կկարողանա խուսափել պետությունների միջև կեղեքող հակամարտություններից և այս ամենից դուրս կգա որպես ավելի ուժեղ միջազգային միավոր՝ այլ մեծ աշխարհաքաղական բլոկերին հավասար»,- ասված է հոդվածում։