ԵՊՀ Տպագիր և հեռարձակվող լրատվամիջոցների ամբիոնի դասախոս Դավիթ Սարգսյանն առանձնացրել է լրագրության մասին պատմող և լրագրողի կերպարին անդրադարձած հինգ ստեղծագործություններ։
«Այստեղ գալիս են բոլորը»
Ամերիկացի գրող և մեդիահետազոտող Քլեյ Շըրքին ավելի քան մեկ տասնամյակ առաջ գրեց «Այստեղ գալիս են բոլորը» գիրքը: Դրա ոճը նոն-ֆիքշն է, հեղինակը պատմում է, թե ինչպես է համացանցն ազդում հասարակական հարաբերությունների վրա: Թեև վերջին տասնամյակում համացանցը երկրաչափական պրոգրեսիայով զարգացել է, մարդկային հարաբերությունների բնույթն անփոփոխ է: Օրինակ՝ Շըրքին պատմում է, թե ինչպես է Նյու Յորքում մի աղջիկ տաքսու մեջ կորցնում իր հեռախոսը, իսկ նրա ընկերը, կորսված իրը գտնելու մղումով տարված, հատուկ հավելված է ստեղծում գողոնը հայտնաբերելու նպատակով: Հեղինակը հատկապես հետաքրքրական է նկարագրում, թե ինչպես է տեխնոլոգիական զարգացումն ազդում մարդկային փոխարաբերությունների վրա։
«Վիշապի դաջվածքով աղջիկը»
Շատերին է հայտնի «Վիշապի դաջվածքով աղջիկը» ֆիլմը, բայց քչերը գիտեն, որ դա նախ հրաշալի վեպ է՝ շվեդ լրագրող և գրող Սթիգ Լարսոնի եռերգության առաջին դետեկտիվ վեպը: Դիպաշարը խիստ բնորոշ է հայ լրագրողներին. խոշոր ձեռներեցը դատի է տվել մի լրագրողի զրպարտության մեղադրանքով: Նրան հնարավորություն է տրվում զբաղվելու լրագրողական բացառիկ հետաքննությամբ, նա ցնցող դետեկտիվ բացահայտումներ է անում և իրեն դրսևորում որպես խիզախ ու սկզբունքային մարդ: Իհարկե, հետաքրքրական են նաև գլխավոր հերոսի սիրային արկածները, որոնք լրացնում են վեպի բուն սյուժեն: Լարսոնի վեպն այն քիչ դեպքերից է, երբ անգամ ֆիլմի դիտումից հետո գրքի ընթերցումը խիստ հետաքրքրական է ու անակնկալ բացահայտումներով լի:
«Այծի տոնը»
Պերուացի գրող Մարիո Վարգաս Լյոսան քաղաքական բովանդակությամբ մի բացառիկ վեպ ունի՝ «Այծի տոնը»: Նա գեղարվեստորեն արտացոլել է լատինաամերիկյան ամենաարյունարբու բռնապետներից մեկի՝ Ռաֆայել Տրուխիլյոյի կառավարման շրջանը: Այս վեպը քաղաքագիտության հարյուրավոր դասագրքերից շատ ավելի պատկերավոր կսովորեցնի լրագրողներին, թե ինչպես է ծագում ու ձևավորվում բռնապետությունը: Այն ներկայացված է մի քանի սերունդների կողմից ու հետաքրքրական է համակարգային մտածողություն ձևավորելու, անձին ու երևույթը տարբեր չափումներով ընկալելու տեսանկյունից:
«Վախ. Թրամփը Սպիտակ տանը»
Ամերիկացի լրագրող, «Վաշինգտոն Պոստի» խմբագիր և ուոտերգեյթյան բացահայտման հեղինակ Բոբ Վուդվորդը հասցրել է արդեն տասնյակ գրքեր հեղինակել, որոնք ոչ այնքան հրապարակախոսական, որքան գեղարվեստական ոգով ու շնչով են կարդացվում: Վուդվորդի վերջին գործը «Վախ. Թրամփը Սպիտակ տանը» գիրքն է, որտեղ հանգամանորեն վերլուծում է, թե ինչպես արտահամակարգային և ապաքաղաքական գործիչը դարձավ աշխարհի գերհզոր պետության առաջնորդ: Վուդվորդն ամերիկյան նախագահների կյանքի ու գործի լավագույն գիտակներից է՝ սկսած դեռևս Ռիչարդ Նիքսոնից, որը հրաժարական տվեց հենց նրա լրագրողական հետաքննության արդյունքում:
«Մի քիչ արև պաղ ջրի մեջ»
Ֆրանսուհի գրող Ֆրանսուազ Սագանի «Մի քիչ արև պաղ ջրի մեջ» վեպը ևս լրագրողի մասին է, ավելի ճիշտ՝ ծանր հոգեբանական վիճակում գտնվող լրագրողի և նրա ընկերուհու սիրավեպի: Սիրային սյուժեն, իհարկե, վեպի կարմիր թելն է, բայց Սագանի այս վեպը լավագույնս ներկայացնում է 20-րդ դարի թերթային լրագրողի կյանքը, նրա մասնագիտական աճն ու նշանակումը խմբագրի պաշտոնում: Ժամանակակից լրագրողի կյանքն այլ ռիթմով է ընթանում, բայց վեպը մեկ շնչով կարդացվում է նաև այսօր: